سنبلالطیب یا علف گربه (Valerian) از گیاهانی است که در ایران بیشتر به دلیل خواص طبی و دارویی آن شناخته میشود. برای پرورش و تکثیر سنبل الطیب معمولاً از بذر گیاه یا روش تقسیم ریشه (در پاییز یا بهار) استفاده میشود
سنبلالطیب یا علف گربه ( Valerian ) از گیاهانی است که در ایران بیشتر به دلیل
خواص طبی و دارویی سنبل الطیب شناخته میشود. این گیاه همیشه سبز دارای برگهایی سرخس مانند است که هر کدام از برگچه های نوک تیز تشکیل شده اند. همچنین گل ها به صورت سفید تا قرمز روشن و به صورت دسته ای هستند. این گیاه در طب گیاهی بیشتر برای به عنوان یک آرامبخش و خواب آور استفاده میشود. بیشتر گونه های سنبلالطیب آفتاب دوست هستند و آفتاب کامل یا نیمه سایه، آب و مواد غذایی زیاد و خاک اسیدی دوست دارند. برای پرورش و تکثیر سنبل الطیب معمولاً از
بذر سنبلالطیب یا روش تقسیم ریشه (در پاییز یا بهار) استفاده میشود که در ادامه هر دو را بررسی می کنیم.
پرورش با استفاده از بذر
اگر خاک به اندازه کافی شل است، کافی است قطعات و سنگ های درشت را از آن جدا کرده تا خاک آماده بذر پاشی شود. بهتر است کمپوست یا کود ارگانیک گیاهی مثل مالچ تشکیل شده از پوست خورد شده گیاهان و برگ ها و علف های کوتاه شده، به خاک اضافه کنید تا خاک از نظر مواد مغذی کاملاً غنی شده و گیاخاک کافی در آن وجود داشته باشد. سنبلالطیب عاشق گیاخاک است. بیشتر خاک های گلدان حاوی گیاخاک زیاد در خود هستند که می توانید از آن برای غنی کردن خاک استفاده کنید.
برای بهتر کردن بافت خاک، یک بار دیگر آن را شخم زده و سنگ های درشت را از آن جدا کنید.
نحوه کاشت
بذر را مستقیم در سطح خاک و با فاصله 30 تا 60 سانتی متری از یکدیگر بکارید. تا زمانی که دمای هوا به 20 درجه سانتی گراد نرسیده است، بهتر است بذرپاشی را انجام ندهید. یک راهکار برای تسریع این فرآیند آن است که ابتدا بذر ها را در گلدان و در محیط و دمای مناسب و در خاک گلدان پرورش دهید و سپس زمانی که هوا به اندازه کافی گرم شد، آن ها را به محیط بیرون منتقل کنید.
دانه ها را در کمی در خاک فرو ببرید تا دانه ها به طور کامل با خاک در تماس باشند. دانه ها را با خاک نپوشانید چرا که این دانه برای جوانه زدن به نور خورشید نیاز دارد. حدود 1 تا 2 هفته طول می کشد تا 60 الی 70 درصد دانه ها جوانه بزنند.
به اندازه کافی به آن آب دهید و بذر ها را مرطوب نگه دارید. سنبلالطیب معمولاً در چاله ها و نزدیک جوی ها رشد می کند. به همین دلیل در برابر آب یاری زیاد کاملاً مقاوم است و در واقع این محیط را برای رشد دوست دارد.
برای کود دهی می توانید از کود های فسفر دار استفاده کنید. طبیعتاً برای کود دهی باید تمام دستوراتی که بر روی بسته بندی نوشته شده است را رعایت کنید. اگرچه سنبلالطیب خاک غنی از فسفر را دوست دارد، ولی مقدار بیش از حد آن می تواند مشکل ساز شود.
همان طور که گفتیم، روش دیگر پرورش سنبلالطیب، استفاده از
تقسیم ریشه است. زمانی که سنبلالطیب به اندازه کافی بزرگ شده و تمام محیط را اشغال می کند، بهترین زمان برای تقسیم ریشه است. به علاوه اینکه اگر این گیاه تقسیم ریشه نشود، رفتار تهاجمی از خود نشان داده و به گیاهان دیگر آسیب می زند.
تقسیم ریشه
برای تکثیر سنبل الطیب این کار خاک اطراف گیاه را با فاصله کمی از تنه با بیل کنار بزنید. با استفاده از بیل، ریشه ها را تقسیم کرده و آن را از خاک در آورید. تا حد امکان به توپ ریشه در اطراف گیاه دست نزنید و بگذارید همان جا بماند.
گیاه را به آرامی تکان داده تا خاک اضافی جدا شود.
توپ ریشه را با استفاده از بیل یا چاقو، به 4 قسمت تقسیم کنید. برای این کار بهتر است بخش تاج گیاه و توپ ریشه را بررسی کنید و تقسیم را از همان جایی انجام دهید که گیاه به طور طبیعی جدا شده است (مثل پاجوش ها). تقسیم ریشه به این صورت ساده تر خواهد بود.
هر بخش را به بخش های کوچک تر تقسیم کرده تا گیاهان جدید بیشتری داشته باشید. مثل مرحله قبل، سعی کنید تقسیم را از جایی انجام دهید که گیاه به طور طبیعی تقسیم شده است. با استفاده از یک چاقو یا قیچی تیز ریشه های غده ای را جدا کنید.
گیاهان جدید را در فاصله 30 تا 60 سانتی متری از هم و در همان عمقی که گیاه اولیه در آن قرار داشته است، بکارید. یکی از گیاهان جدید را هم به جای گیاه سابق باز گردانید.
آب دادن
گیاهان را به خوبی و به طور مکرر آب دهید تا خاک کاملاً مرطوب باقی بماند.
از کود های فسفر دار استفاده کنید و این کار را طبق دستور العمل مشخص شده برای آن کود انجام دهید.
نکته
و در نهایت این نکته را در نظر داشته باشید که تقسیم ریشه برای سنبلالطیب ضرورت دارد چرا که این گیاه با رشد بیش از حد خود به گیاهان دیگر آسیب رسانده و رشد خودش هم ضعیف و کند میشود.