شاه اسپرم

گیاه "شاه اسپرم" گیاهی علفی، پایا و دارای ساقه ای راست با شیاره های طولی مشخص که بر اثر پدیده آمدن جوانه ها بر روی ریزوم خزنده گیاه، پیوسته پایه های متعددی از آن در محل رویش به وجود می آید. ارتفاع آن 50 تا 150 سانتیمتر است و از کلیه اندام های هوایی گیاه نیز بویی شبیه بوی نعناع به طور محسوس استشمام می شود. 

کاپیتول های گیاه کوچک و فراوان و به رنگ زرد و مجتمع و به صورت دیهیم مرکب در انشعابات ساقه به وجود می آید. در کاپیتول های آن منحصراً گل های لوله ای زرد رنگ مشاهده می شود ولی نمونه های متعلق به کشورهای آسیایی، گل های زبانه ای کوچک نیز در حاشیه کاپیتول ها دارند.

از دیگر ویژگی های این گیاه این است که برگ های ساده، دندانه دار و پوشیده از تارهای خوابیده در کناره هر دو سطح پهنک برگ دارد. کلیه قسمت های اندام هوایی گیاه پوشیده از تارهای ظریف به صورت پراکنده است و به همین دلیل نیز به رنگ سبز روشن جلوه می کند. 

این گیاه بسیار آسان رشد بوده و مکان های آفتابی و گرم را ترجیح می دهد. در خاک های خشک می تواند رشد کند اما در خاک های مرطوب نیز رشد مطلوبتری خواهد داشت. پی اچ مناسب خاک برای آن حدود 5 تا 7.6 است. در مکان های سایه، گیاه برگ های زیادی تولید می کند اما نمی تواند گل تولید کند بنابراین برای تولید گل و میوه به مکان های آفتابی نیاز دارد. 

اندام هوایی گیاه برای مصارف دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. 

این گیاه مقوی معده، نیرو دهنده، مدر، ضد تشنج، ضد کرم، صفرابر، قاعده آور، ضد هیستری و معالج بیماری های عصبی است. 

در استعمال خارجی اثر التیام دهنده دارد.

برگ های آن برای طعم دادن سوپ مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین می تواند به صورت خرد شده در در سالاد بکار و از برگ های خشک آن چای خوش طعمی بدست می آید.

برگ های آن دارای اثرات ضدعفونی کننده، قابض، هضم کننده و ملین می باشد و جهت درمان داخلی به منظور تسکین و درمان زخم مثانه و کبد استفاده می شود. 

قسمت های مختلف گیاه دارای ماده تلخ، نوعی ماده چرب و اسانس است. ریشه این گیاه حالت گوشتخواری دارد. به طوری که اگر قطعه کوچکی گوشت و حتی ذرات استخوان جانوری در بین انشعابات ریشه قرار گیرد، پس از مدتی هضم می گردد. 

ترکیبات اصلی اسانس این گیاه شامل کاروون، توجون و کوبنن است.