سداب

دانستنیهای علمی

این گیاه از خانواده ی مرکبات (سدابیان) می باشد و خاستگاه آن جنوب شرقی اروپاست. از گونه های آن می توان به سُداب کوهی (اسپند، wild rue) و سداب کهنه (wall rue) اشاره کرد.

گیاهی است چند ساله ، که ارتفاعی حدود 50 تا 100 سانتی دارد، عاری از کرک و دارای قاعده چوبی است. برگ ها دارای بریدگی های نسبتا عمیق هستند ، گل ها به رنگ زرد هستند. میوه کپسوله و چند خانه است و روی کپسول ها برجستگی های دایره ای شکل قرار دارد. بذرها لوبیایی شکل ،‌قهوه ای رنگ و یا مشکی هستند.

نور مورد نياز زیاد آبياري و رطوبت کمی مرطوب دماي مورد نياز 12 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز شنی رسی حاوی مقادیر کمی آهک

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

خاصیت اصلی آن، کم کردن میل جنسی است (البته باید توجه داشت که مصرف زیاد سداب، سمی است و باید پرهیز شود). پایین آورنده فشار خون، تنظیم کننده کار قلب و ضد سردرد است. ترشح صفرا را تحریک نموده و انگل های روده را دفع می کند. پیکر رویشی و برگ های این گیاه دارای خاصیت کاهش فشار خون، سقط جنین، قاعده آور، التیام دهنده زخم ها، درمان گزش مار و ... است و داروهایی با نام های روتوزید، روتاسکوربین و روتوفیلین از این گیاه فرموله شده اند.

مخلوط این گیاه را با ماست جهت رفع خارش به کار می برند. در استعمال خارج، برگ های له شده سداب، اثر قرمز کننده و التیام دهنده زخم ها دارد. تنقیه آن در موارد عدم کفایت اعمال روده، رفع نفخ و تأخیر وقوع قاعدگی، موثر است. دم کرده آن بصورت حمام موضعی به مدت نیم ساعت و 3 تا 4 دفعه در روز، در رفع انسداد و پر شدن مجاری غدد از ترشحات، مخصوصاً غدد پستان، موثر واقع می گردد. جوشانده سداب، اثر قطعی در از بین بردن شپش و درمان کچلی دارد. بکار بردن آن در استعمال خارج، برای رفع ترشحات چسبنده و عفونی مجاری بینی، معمول است. به صورت غرغره برای رفع ورم لثه ها به کار می رود.

در ضمن از این گیاه به عنوان حشره کش هم استفاده می شود.

مقابله به آفات سداب

سداب گیاهی مقاوم است و به عوامل بیماریزای قارچی باکتریایی و یا ویروسی کمتر آلوده می شود.

نحوه تکثیر سداب

کاشت و تکثیر سداب توسط بذر صورت می گیرد. و روش آن بستگی به شرایط آب و هوای منطقه دارد و معمولاً به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می گیرد.
کشت مستقیم : کشت سداب در سطوح کم همواره به طور مستقیم صورت می گیرد. در این روش بذور به صورت ردیفی و در فواصل مناسب کشت می گردند. بلافاصله پس از کاشت آبیاری مناسب به منظور رویش یکسان بذور ضروری است.
کشت غیر مستقیم : در مقیاس وسیع کشت از این روش استفاده می شود. در زمان مناسب بذور سداب را در خزانه هوای آزاد که بستر آن به همین منظور آماده شده (خاک سطحی نرم و حاوی مقادیر مناسبی ترکیبات هوموسی است) کشت می نمایند.

آبیاری منظم و وجین علفهای هرز نقش عمده ای در رشد نشاء ها دارد. عمق بذر سداب در هنگام کاشت باید بین 5/1 تا 2 سانتی متر باشد بذر مورد نیاز برای هر هکتار زمین 1 تا 2/1 کیلوگرم می باشد. اواخر تابستان یا اوایل پائیز وقتی ارتفاع گیاهان 25 تا 30 سانتی متر رسید می توان نشاء ها را به زمین اصلی منتقل کرد. پس از انتقال تمام نشاء ها به زمین اصلی باید آنها را آبیاری نمود. فاصله ردیفهای کاشت در زمین اصلی بین 50 تا 60 سانتی متر و فاصله دو بوته روی ردیف کاشت 20 تا 30 سانتی متر مناسب می باشد. تراکم 50 تا 70 هزار بوته در هکتار مناسب می باشد.

هشدار - عوارض جانبی

فورانو کومارین ها و آلکالوئیدهای مربوط به آنها ممکن است سبب ایجاد جهش ژنی گردند و به همین دلیل از مصرف این مواد در دوران بارداری اجتناب شود. این گیاه سمی است و بایستی بوسیله پزشک تجویز شود.

لیموترش رودخانه راسِل لیموترش نارنگی تایوانی لیمو انگشتی استرالیایی