کَنیستِل

گیاه "کَنیستِل" درختی همیشه سبز و بومی جنوب مکزیک و آمریکای مرکزی است. ولی در برخی کشورهای دیگر نظیر برزیل، تایوان، ویتنام و فیلیپین نیز به دلیل میوه هایش کشت می شود.

این گیاه تا حدود بیش از 10 متر ارتفاع نیز رشد کرده و میوه هایی به رنگ زرد مایل به نارنجی که حدود 7 سانتیمتر طول داشته و به صورت خام نیز مصرف خوراکی دارند، تولید می کند. این میوه ها دارای گوشتی شیرین با بافتی سخت می باشند. این میوه ها در نواحی گرمسیری بهترین طعم را خواهند داشت. شکل و اندازه ی میوه در کولتیوارهای مختلف، متفاوت است. بهترین و بازارپسندترین نوع میوه از این گیاه، میوه ها بزرگتر و طویل تر، با پوستی براق و وزنی بیش از 14 اونس می باشد. گوشت میوه گاهی به صورت خمیری است اما بهترین واریته، گوشتی خامه مانند و کرم رنگ دارد.

هر میوه ممکن است دارای یک تا شش عدد بذر باشد.

کنیستل جزو میوه های فرازگرا (کلیماتریک) است که پس از چیده شدن نیز می رسند. میوه های بسیار بالغ و رسیده شده، پوستی سخت به رنگ زرد دارند. و اگر به موقع برداشت نشود، بافت و پوست آن نرم شده و از درخت ریزش می کند.

احتمالاً به دلیل گس بودن میوه های جوان این درخت، حشرات و پرندگان از خوردن آنها اجتناب می کنند. گسی میوه ها توسط انسان نیز قابل درک است. بنابراین میوه ها زمانی که کاملاً بالغ شده و گسی آنها کاهش یافت مورد استفاده خوراکی به صورت تازه قرار می گیرند.

بنابراین به دلیل فرازگرا بودن میوه ها، آنها را در زمانی که هنوز کاملاً نرسیده و بافت سختی دارند برداشت کرده و مدتی پس از برداشت میوه ها دارای بافت نرم، غیرگس و خوراکی می شوند.

برگ ها کشیده، براق و نوک تیز هستند.

شاخه های این درخت نیز حاوی لاتکس یا شیرابه می باشند.

گل ها معطر، کرم رنگ و دوجنسی بوده که به صورت منفرد یا در خوشه های کوچک در کنار برگ ها تشکیل می شوند. این گل ها حدود 5 تا 6 لوب داشته و حدود 8 تا 11 میلیمتر نیز طول دارند.

میوه دهی این گیاهان اغلب در طی ماه های زمستان و بهار صورت می گیرد.

این گیاه عمدتاً مخصوص نواحی گرمسیری است.

نسبت به سرما مقاوم است.

در گستره ی وسیعی از خاک ها رشد می کند. حتی در خاک های فقیر از نظر عناصر غذایی نیز می تواند رشد کند. اما بیشترین میزان میوه را در خاک های کم عمق تولید می کند.

از نظر نیاز نوری به آفتاب کامل به همراه کمی سایه به صورت پراکنده نیاز دارد.

از نظر نیاز آبی نیز برای رشد بهینه و تولید محصول مناسب به آبیاری منظم احتیاج دارد.

کاربردها و خواص درمانی:

میوه های کنیستل به صورت خام خورده شده و یا در تهیه انواع مرباها، مارمالادو پنکیک و بستنی مورد استفاده قرار می گیرند.

از چوب این درخت نیز در برخی موارد در ساختمان سازی نیز بهره می گیرند.

در مکزیک، از عصاره پوست این درخت به عنوان تب بر استفاده می شود.

در کوبا، عصاره پوست آن برای درمان مشکلات پوستی کاربرد دارد.

همچنین از بذرهای این گیاه نیز برای درمان زخم معده استفاده می گردد.

ارزش غذایی:

هر صد گرم از بخش خوراکی این گیاه حاوی 138.8 کالری انرژی، 60.6 گرم آب، 1.68 گرم پروتئین، 0.13 گرم چربی، 36.69 گرم کربوهیدرات ها، 0.10 گرم فیبر، 0.90 گرم خاکستر، 26.5 میلیگرم کلسیم، 37.3 میلیگرم فسفر، 0.92 میلیگرم آهن، 0.32 میلیگرم کاروتن، 0.17 میلیگرم تیامین، 0.01 میلیگرم ریبوفلاوین، 3.72 میلیگرم نیاسین، 58.1 میلیگرم اسکوربیک اسید، 28 میلیگرم تریپتوفان، 13 میلیگرم متیونین و 84 میلیگرم لیزین می باشد.

تکثیر کنیستل از طریق کشت بذرها، پیوند زدن و یا خوابانیدن صورت می گیرد.

نهال های حاصل از بذر حدود 3 تا 6 سال پس از کشت به باردهی می رسند ولی گیاهان به وجود آمده از طریق پیوند یا خوابانیدن، حدود یک یا دو سال زودتر تولید محصول خواهند کرد.