کاجی بوت / درخت چای

"کاجی بوت" یا "درخت چای" یکی از گونه های درختی یا درختچه ای و از خانواده مورد (Myrtaceae) می باشد. این گیاه بومی استرالیا است. کاجی بوت یا درخت چای، درختی کوچک یا درختچه ای به ارتفاع حدود 7 متر، با تاجی انبوه و پوستی کاغذی و به رنگ مایل به سفید است. برگ ها به صورت خطی، به طول 10 تا 35 میلیمتر و پهنای یک میلیمتر، صاف و بدون کرک هستند. این برگ ها غنی از روغنی می باشند که خاصیت دارویی بسیاری دارد و به روغن درخت چای معروف است. گل ها کرکی، به رنگ مایل به سفید، به طول 3 تا 5 سانتیمتر و با دوره رشد کوتاه می باشند. این گل ها اغلب در بهار تا اوایل تابستان تشکیل می شوند. میوه ها فنجانی شکل و به قطر 2 تا 3 میلیمتر می باشند. 

این گونه ها به خوبی در رنج وسیعی از خاک ها و آب و هوا رشد می کنند. ولی به طور کلی، خاک های به خوبی آبیاری شده و مرطوب و همچنین مکان هایی با آفتاب کامل را ترجیح می دهند.

روغن درخت چای Tea Tree Oil (TTO)، با نام علمی Melaleuca alternifolia از خانواده Myrtaceae بومی استرالیا می‌باشد. از حدود ۱۰۰ سال پیش در استرالیا به عنوان یک ماده ضدالتهاب و ضدعفونی کننده کاربرد فراوان داشته ولی در سال های اخیر مورد توجه جهانی قرار گرفته است. این روغن حاوی ترکیبات متعدد از جمله ترپن هیدروکربن‌ها، منوترپن‌ها، سزکوئی ترپن ها و الکل می باشد.

روغن درخت چای به عنوان یک جزء مؤثر در بسیاری از فرمولاسیون های مورد استفاده در درمان عفونت های پوستی نیز وجود دارد و بطور گسترده ای در بسیاری از کشورها از جمله استرالیا، اروپا و آمریکای شمالی به عنوان دارویی مؤثر به فروش می رسد. در مطالعات علمی متعددی خواص ضدمیکروبی و ضدباکتریایی این روغن به اثبات رسیده است. و از سال ۱۹۹۰ تاکنون گزارش های متعددی خاصیت ضدمیکروبی آن را در مقالات علمی معتبر تأیید کرده اند. در تحقیقات مشخص شده که روغن درخت چای بر ضد باکتری های گرم منفی، اشرشیاکلی، باکتری های گرم مثبت و استافیلوکوکوس مؤثر می باشد. در مورد آکنه نیز مقالات متعددی وجود دارد که نشان می دهد TTO به صورت موضعی یک ضدعفونی کننده مؤثر در از بین بردن باکتری های ایجاد کننده آکنه می باشد. در حال حاضر مطالعات به روشنی طیف وسیعی از خواص TTO را به اثبات رسانیده اند، از جمله این خواص شامل: اثرات ضد باکتری، ضد قارچ، ضد ویروسی و ضد پروتوزوآ می باشد. 

در تحقیقات انجام شده مکانیسم عمل TTO در از بین بردن باکتری ها بررسی و مشخص شده است که ترکیبات TTO توسط اختلال در ساختار و عملکرد غشاء های باکتری و از بین بردن تمامیت غشاء عمل می کنند.

ممکن است ندرتاً بعضی افراد نسبت به ترکیبات موجود در رایحه ی درخت چای از جمله آلفالیمونن، حساسیت داشته باشند. این عوارض در این افراد به صورت اگزما یا راش های پوستی ظاهر می گردد.

در ایران گیاهان تولید کننده اسانس درخت چای وجود ندارد و گونه های مختلف آن در مناطق از جمله هند، اقیانوسیه، استرالیا و مالزی می رویند. اسانس درخت چای به صورت مایعی بی رنگ تا زرد رنگ ، دارای بوی تند و معطر و مشابه اوکالیپتوس است که در آب، غیر محلول و در الکل، محلول می باشد.