بادام زميني

دانستنیهای علمی

باستان شناسان شواهدی مبنی بر استفاده از بادام زمینی 7600 سال پیش در پرو یافته اند. تا دهه 1930 از این گیاه تنها برای تغذیه دام استفاده می شد. چین با تولید 41.5 % تولید جهان، بزرگترین تولید کننده بادام زمینی در جهان است. بعد از آن هند( %18.2 ) و آمریکا( %6.8 ) قرار دارند. بادام زمینی 4 رقم اصلی دارد: اسپانیایی، رونده، ویرجینیا و والنسیا. این ارقام از نظر طعم، مقدار روغن، اندازه، شکل و مقاومت به بیماری ها اختلاف دارند. اغلب بادام زمینی های موجود در بازار از رقم ویرجینیا هستند. البته در بازار رقم والنسیا هم به دلیل اندازه بزرگ آن مورد توجه است. از ارقام رونده بیشتر برای تولید روغن بادام زمینی استفاده می شود. این ارقام طعم بهتری نسبت به ارقام اسپانیایی دارند. رقم اسپانیایی مقدار روغن بالایی دارد. از نظر عادت رشدی نیز بادام زمینی به دو گروه بوته ای و رونده تقسیم می شوند. البته ارقام دیگری نیز مانند تنسی قرمز و سفید نیز معرفی شده اند که از نظر طعم و اندازه مشابه بوده و فقط رنگ متفاوتی دارند.

خصوصیات - معرفی

بادام زمینی گیاهی علفی و یکساله بوده که ارتفاع آن به 30 تا 50 سانتیمتر می رسد. برگهای آن متقابل، پرمانند با چهار برگچه که دو به دو روبروی هم قرار گرفته اند و برگ انتهایی ندارند. گلها زرد- قرمز هستند. بعد از گرده افشانی، ساقه گلدهنده کشیده می شود به طوریکه خم شده تا به زمین برسد و تخمدان با زمین تماس پیدا کند. بعد از آن، رشد ساقه گلدهنده باعث می شود تخمدان به درون زمین رفته و میوه آن در درون غلافهایی در داخل زمین تشکیل شود. هر غلاف معمولا بین 1 تا 4 دانه دارد. گلهای بادام زمینی به صورت جانبی و در گل آذینهای خوشه ای رشد می کنند. در نتیجه خودگرده افشانی گلها پژمرده شده و از بین می روند. میوه درون پوسته های چروکیده و خشکی تشکیل می شود. غلافها 120 تا 150 روز بعد از کاشت دانه می رسند. اگر برداشت زود صورت گیرد دانه های درون غلاف نرسیده باقی می مانند و در صورت برداشت دیرهنگام غلافها از ساقه جدا شده و در هنگام برداشت در داخل خاک باقی می مانند. برداشت بادام زمینی با استفاده ماشینهای مخصوصی انجام می شود که می تواند بوته را درست از زیر قسمت غلافها بردارد. این ماشین بوته را الک کرده تا تنها دانه ها باقی بمانند. پس از آن دانه از پوست جدا می شوند.  بادام زمینی اهلی در واقع تلاقی دو گونه A. duranensis   و A. ipaensis و یک آلوتتراپلوئید است. 

شرایط نگهداری بادام زميني

نور مورد نياز زیاد آبياري و رطوبت کمی خشک دماي مورد نياز 25-35 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز خاکهای ماسه ای- لومی و اسیدی

بادام زمینی بهترین رشد را در نور کامل، خاکهای ماسه ای- لومی و اسیدی با ph =6-7 نیاز دارد. این گیاه برای تکمیل رشد به 6 تا 8 ماه هوای گرم نیاز دارد. 

بادام زمینی در طی دوره رشد به هوای گرم و خشک و فصل رشد طولانی نیاز دارد. به طور کلی به دامنه زیادی از pH مقاوم است و می تواند از pH 4 تا 9 را تحمل کند. این گیاه به سرما مقاوم نیست.  

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

بادام زمینی استفاده متعددی از جمله در آشپزی، ساخت مواد صنعتی، تهیه روغن بادام زمینی، کره بادام زمینی، آجیل و ... دارد. علاوه بر این موارد، در ساخت لوازم آرایشی، نیتروگلیسیرین، پلاستیک و رنگها هم کاربرد دارد. روغن بادام زمینی در آشپزی به دلیل طعم و نقطه سوخت بالای آن استفاده می شود. به دلیل نقطه سوخت بالای آن از نظر سلامتی نیز روغن بهتری برای آشپزی محسوب می شود.  

آرد بادام زمینی در بین آشپزان محبوبیت بالایی دارد. زیرا پروتئین بالای آن طعم بهتری در غذا ایجاد کرده و به عنوان یک ماده فاقد گلوتن می توان از آن استفاده کرد.

بادام زمینی پخته و برشته شده آجیلی محبوب در آمریکا، چین، هند و غرب آفریقاست.

بادام زمینی به علت داشتن مقادیر بالایی پروتئین، انرژی و مواد معدنی گزینه مناسبی برای مبارزه با سوء تغذیه است.

از بادام زمینی شیری تهیه می شود که چون فاقد لاکتوز است برای افرادی مناسب است که به این ماده حساسیت دارند.

از روغن بادام زمینی برای ساخت رنگها، جلادهنده ها، پوشش چرم و حشره کشها استفاده می شود. از این روغن برای ساخت برخی صابونها هم استفاده می شود. پروتئین بادام زمینی در صنایع نساجی هم کاربرد دارد.

پوسته بادام زمینی در صنایع پلاستیک سازی، سوخت، ساخت ابریشم مصنوعی، کاغذ و موسیلاژهای صنعتی کاربرد دارد.

بادام زمینی منبع مناسبی برای تامین پروتئین، نیاسین، فولات، فیبر، ویتامین E ، منیزیوم و فسفر است. علاوه بر این، این گیاه فاقد چربی های ترانس و سدیم است.

مطالعات جدید نشان می دهد که خاصیت آنتی اکسیدانتی بادام زمینی قابل مقایسه با میوه هایی مانند توت فرنگی و بلک بری و بسیار بیشتر از هویج و چغندر است. مقاله ای که در ژورنال شیمی غذایی به چاب رسید عنوان داشت که بادام زمینی سرشار از پلی فنلهای آنتی اکسیدانتی است. بادام زمینی مقادیر بالایی resveratrol دارد که گمان می رود خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان را کاهش می دهد. 

نحوه تکثیر بادام زميني

دانه های بادام زمینی را از پوسته خارج می کنند و در اواسط اردیبهشت( وقتی که خاک به اندازه کافی گرم شده باشد) در خاکی سبک و غنی از مواد غذایی می کارند.  

هشدار - عوارض جانبی

بادام زمینی در افراد زیادی می تواند باعث ایجاد حساسیت شود. علائم حساسیت از یک آبریزش ساده چشم تا حالت غش می تواند متغیر باشد.

بادام زمینی هایی که در شرایط مناسبی نگهداری نشده باشند به قارچ آسپاراژیلوس آلوده می شوند که می توانند تولید آلفاتوکسین کند. این ماده به شدت سرطانزاست. از اینرو نباید از بادمهای خراب و یا مانده استفاده کرد.

سنای ایتالیایی / حنا عدس الملک - عدس تلخ میموزا درخت ارغوان شرقی