پیرترین
: Pyrethrine
این
سم با نام تجارتی پیرتروم است.
فرمول
مولكولی
C21H28O3
(متغیر)، جرم مولكولی: 328.43 (دلتن) این سم توسط كارخانههای
دنكا، فیرفیلد، ساخته و به بازار عرضه شده است. فرم خالص آن به صورت روغن غلیظ
است. نقطه جوش 170ـ200 درجه سانتیگراد فشار بخار بسیار پایین میباشد.
در شرایط محیطی
بسیار ناپایدار است به طوریكه در مجاورت نور و هوا اكسید شده و خواص حشرهكشی خود
را از دست میدهد. همچنین در محیطهای قلیایی بیاثر میشود. اضافه كردن سینرژیستها
خواص آن را تثبیت میكند. عملاً در آب نامحلول بوده ولی در حلالهای آلی به خوبی حل
میشود. این سم اثر تماسی دارد.
حشرهكشی است كه برای مبارزه با حشرات خانگی و
اماكن عمومی و انبارها بكار میرود. همچنین برای مبارزه با شتهها، شپشكهای نباتی
و سایر حشرات در سبزیجات و باغات و آفات انباری توصیه شده است. پی پرونیل
بوتوكساید روی آن اثر سینرژیستی دارد. معمولاً مخلوط با روتنون یا سایر حشرهكشها
بكار میرود.
این
سم در بازار به صورت گرد، امولسیون، آئروسول یافت میشود.
به
طور كلی به غیر از مواد قلیایی با سایر تركیبات سازگاری خوبی دارد. سطح كشندگی 50
درصد آن از طریق خوراكی در موش صحرائی بین 570 تا 1500 میلیگرم بر كیلوگرم وزن
بدن متغیر است. در بدن به سرعت هیدرولیز شده و اثر خود را از دست میدهد. سمیت
تماسی آن قابل اندازهگیری نیست.
غلظت قابل قبول آن در محیط كار در 8 ساعت 15 میلیگرم
در متر مكعب از حجم هوا است. برای ماهیها سمی است. امولسیون آن برای زنبور عسل سمی
است. اسپری آن سمی نبوده و برای زنبور عسل دور كننده میباشد. وقتی وارد بدن
پستانداران میشود در حیوانات خونگرم تجزیه از طریق هیدرولیز شدن زنجیر استر انجام
میپذیرد.
تجزیه آن توسط نور خورشید و پرتو فرابنفش در گروه الكل آغاز و منجر به
تعدادی مشتقات ناشناخته میشود.