کنجد گياهي است يک ساله با ارتفاع حدود يک متر که قسمت انتهايي ساقه آن پوشيده از کرک است . برگ هاي آن بيضي ، باريک و نوک تيز است . گل هاي آن به رنگ سفيد يا قرمز، به طور تک تک در کناره برگ هاي قسمت انتهايي ساقه ظاهر مي شوند .
تاريخ مصرف کنجد:
متجاوز از پنج هزار سال است که انسان به خواص معجزه آساي کنجد پي برده است . پهلوانان قديم آنرا براي زياد کردن زور مي خوردند و امروز هم در بين قهرمانان ترکيه قابل توجه است و داراي ارزش زيادي مي باشد .
هنديها بيش از ساير اقوام براي اين گياه خاصيت و اثرات معجزه آسا قائلند و آنرا زياد کننده قدرت و عامل طول عمر مي شناسند و روي اين اصل آنرا در تشريفات مذهبي زياد مي خورند و همانطور که ما ايرانيان خرما و انجير خيرات مي کنيم آنها کنجد و شيرينهايي که با کنجد درست کرده اند خير مي نمايند وبدون ترديد علت طول عمر در بين مرتاضين و بعضي از دهاتيهاي هندي خوردن کنجد است .
خوردن اين گياه از قديم درايران معمول بوده است ، نانوايان مغز آن را روي نان مي پاشيدند و آن کاري است که الان هم بايستي معمول شود .
حلواسازان آنرا به کار مي بردند که متاسفانه امروز ترک شده است . روغن کنجد دير فاسد مي شود و سابقا خوردن آن بسيار معمول بوده و هنوز هم معمول است .
شير کوبيده ي آن و گياههاي ديگر را جهت رفع سوزش معده مفيد مي دانستند و معتقد بودند ترشي معده را کم مي کند و سودا را از بين مي برد . آب برگ کنجد براي تقويت مو و بلند شدن آن تاثير نيکوي دارد و براي اين کار بايستي آب آن را با کوبيدن يا فشار گرفت و به سر ماليد .
ميوه اين گياه به صورت کپسول و محتوي دانه هاي کوچک و مسطح و بيضوي است که دانه کنجد ناميده مي شود و قسمت مورد استفاده اين گياه است .
وطن اصلي کنجد هندوستان است که از آنجا به نقاط ديگر دنيا راه يافته است . در حال حاضر چين بزرگترين توليد کننده کنجد در دنيا مي باشد . هندوستان و حبشه از نظر توليد، بعد از چين قرار دارند .
در ايران نيز مقداري کنجد توليد مي شود که بيشتر آن به مصرف تهيه روغن و حلوا ارده مي رسد.
ترکيبات شيميايي
کنجد داراي پروتئين ، ويتامين هاي B , D , E , F۱ و لسيتين (LECITHIN) مي باشد . مقدار روغن آن در حدود ۵۰% است. روغن کنجد مرکب از حدود ۷۰% اسيدهاي چرب اشباع نشده مانند لينولئيک اسيد ،اولئيک اسيد و مقداري اسيدهاي چرب اشباع شده مانند اسيد پالمتيک و آراشيديک اسيد مي باشد .
روغن کنجد يکي از روغن هاي اشباع نشده و مفيد براي بدن است که در آمريکاي شمالي و کانادا به مقدار زياد مصرف مي شود ، زيرا اين روغن نه تنها کلسترول خون را افزايش نمي دهد، بلکه آن را کاهش نيز مي دهد .
براي تهيه روغن کنجد معمولا دانه ها را مي شويند تا رنگ روي آن از بين برود. سپس دانه ها را آسياب کرده و در آب مي ريزند تا پوست آنها روي آب بيايد . بعد از گرفتن پوست، دانه ها را خشک کرده و در آب جوش مي ريزند و خمير مي کنند . اين خمير را تحت فشار قرار داده تا روغن آن جدا شود . اين روغن را روغن سرد مي نامند و از تفاله باقيمانده تحت اثر فشار و گرما روغني بدست مي آيد که به نام روغن گرم معروف است که البته ارزش غذايي روغن سرد را ندارد .
تفاله باقيمانده از اين مرحله را معمولا براي علوفه دام ها به کار مي برند . خصوصاً اين تفاله از نظر داشتن مواد پروتئيني ، غذاي خوبي براي گاوهاي شيرده است .
اگر مي خواهيد از روغن کنجد استفاده کنيد دقت کنيد که روغن سرد باشد که به نام FIRST COLD PRESSED”" معروف است ، زيرا در اثر حرارت دادن، روغن کنجد خواص خود را از دست مي دهند.
خواص مفيد کنجد براي سلامتي بدن
از نظر طب قديم ايران، کنجد گرم است . کنجد بسيار مغذي است و در اکثر کشورهاي فقير به عنوان جانشين گوشت بکار مي رود . خواص مفيد کنجد به شرح زير است :
۱) براي چاق شدن و تقويت نيروي جنسي موثر است.
۲) براي رفع قولنج کنجد را آسياب کرده و با سرکه مخلوط کنيد و به مقدار نصف وزن کنجد ، مغز بادام پوست کنده را به آن اضافه کنيد. سپس آنها را پودر کنيد و هر روز به مقدار يک قاشق سوپ خوري از آن بخوريد .
۳) کنجد گرفتگي صدا را از بين مي برد .
۴) نرم کننده معده و روده است.
۵) کره کنجد که در کانادا بنام تاهيتي معروف است و شبيه ارده مي باشد ، غذاي خوبي براي رشد بچه هاست.
۶) برگ کنجد را اگر به سر بماليد، باعث رشد و سياهي موي سر مي شود.
۷) ارده نرم کننده معده و روده هاست.
کنجد فشار خون بالا را کاهش مي دهد.
۹) کنجد ضد رماتيسم است.
۱۰) براي رفع ناراحتي کيسه صفرا مفيد است.
۱۱) دم کرده برگ کنجد، اسهال خوني را برطرف مي کند.
۱۲) روغن کنجد براي رفع تنگي نفس ، سرفه خشک و زخم ريه مفيد است.
۱۳) روغن کنجد سوزش ادرار را رفع مي کند.
۱۴) از روغن کنجد به جاي روغن زيتون در سالاد استفاده کنيد.
۱۵) کنجد با تمام فوايدي که دارد براي معده ي ضعيف مناسب نيست، زيرا هضم آن سنگين است . اين گونه اشخاص بايد آن را با عسل وسرکه بخورند .
ويتامين F چيست؟
ويتامين F يک اسيد چرب ضروري است که باعث تشکيل لايه هايي در پوست مي شود که از سلول هاي پوستي محافظت و از خشکي و خرابي پوست جلوگيري مي کند. همچنين باعث انتقال ساير ويتامين ها در پوست مي شود.
کنجد؛ تقويتکننده مو
هرچند نانواييها امروزه با پاشيدن چند دانه کنجد مشتريان خود را با عنوان نان کنجدي فريب ميدهند، اما اگر خوردن کنجد را در برنامه غذايي خود قرار دهيد، موهايي پرپشت و مقاوم خواهيد داشت.
متخصصان تغذيه ميگويند روغن کنجد علاوه بر تقويت موها، براي رفع تنگي نفس، سرفه خشک و زخم ريه هم مفيد است. همچنين سوزش ادرار را برطرف ميکند.
دمکرده برگ کنجد هم اسهال خوني را درمان ميکند و خوردن اين دانه گياهي براي رماتيسم، فشار خون بالا و ناراحتي کيسه صفرا مفيد است.
در طب سنتي براي رفع قولنج، کنجد را آسياب و با سرکه مخلوط ميکردند و با افزودن مغز بادام پوستکنده هر روز به مقدار يک قاشق سوپخوري ميل ميکردند.
ارده کنجد به همراه خرما غذايي مقوي براي رشد کودکان و همچنين کارگران يدي است. اين دانههاي ريز سفيد و سياه، قواي جنسي را تقويت ميکند و نرمکننده معده و رودههاست.
خوردن يک قاشق غذاخوري کنجد موجب تامين ۱۴ درصد از نياز کلسيم خانمها شده و اگر آنها عادت به بلند کردن ناخنهايشان داشته باشند با مصرف کنجد ناخنهايشان محکمتر شده و ترک و شکنندگي بر روي اين عضو که جزئي از زيبايي انگشتان است ديده نميشود.
به علاوه مصرف ۲ قاشق غذاخوري آن رساندن ۵ ميليگرم روي را به بدن خصوصا پوست و مو و ناخنها آسان ميکند.
شايد بدانيد که کمبود روي چه اثراتي بر زيبايي دارد آکنه را کمتر ميکند و از نازک شدن موها جلوگيري ميکند و مانع ريزش موها خصوصا در خانمها ميشود و در ضمن به دليل توام شدن اين ماده مغذي با ويتامين E اين اثرات صد چندان شده و ميتوان از خواص ضدچروک و سفيدکنندگي (ضدلک) اين ويتامين استفاده کرد.
چربي هاي موجود در کنجد
حتما ميدانيد که کنجد چربي بسياري دارد اما اين چربي از نوع گياهي و چند باندي است. اين روغن داراي اسيدهاي چرب ضروري است که در ساختمان پوست به عنوان يک جز اصلي محسوب ميشوند و در صورتي که کمبودي از اين مواد مغذي ايجاد نشود پوست کاملا يکنواخت و نرم و لطيف به نظر ميرسد و جالب است بدانيد که وجود همين چربيهاست که اگر با يک منبع پروتئيني دريافت شود (کنجد به همراه چربي پروتئين قابل توجهي دارد) به ترميم موهاي آسيب ديده پرداخته و از خشکي بيش از حد اين عضو نيز جلوگيري ميکند و موجب راحتي افرادي ميشود که سالهاست از خشکي مو رنج برده و همواره از شانه زدن و رنگ کردن موهاي خشکشان ميهراسند.
امروزه از روغن کنجد خصوصا کنجد سياه در تهيه انواع فراودههاي آرايشي و بهداشتي خصوصا محصولاتي که براي رفع انواع خشکيها تجويز ميشوند استفاده ميشود.
معمولا در ترکيب انواع کرمها و ماسکها و شامپوهاي ترميمي از اين روغن استفاده شده تا خاصيت درماني آنها چند برابر شود. در آخر شما را با ماسکي که با روغن کنجد تهيه ميشود و براي تقويت موهاي خشک و آسيبپذير توصيه ميشود آشنا ميکنيم.
قبل از هر چيز بايد بگوييم که شما ميتوانيد از اين ماسک بسته به موهايتان هفتهاي ۱تا۲ بار بعد از شستشوي آنها در حمام استفاده کنيد.
مواردي که در تهيه اين ماسک استفاده ميشوند شامل:
روغن کنجد۲ قاشق غذاخوري
زرده تخممرغ۱ عدد
شير۲ قاشق مربا خوري
آرد جوانه گندم۲ قاشق غذا خوري
ابتدا مواد را کاملا مخلوط کرده و بعد از شستشوي موها در حمام اين ماسک را بر تمام مو خصوصا پوست سر قرار داده و کاملا با دو دست ماساژ دهيد. هر قدر ماساژ بيشتر باشد مواد آسانتر نفوذ ميکنند.
سپس با گذشت ۱۰ دقيقه آنها را با آب ولرم آبکشي نماييد. در ضمن اگر ميخواهيد مقدار زيادي از کنجد خام را به مدتي بيش از يک سال نگهداري کنيد بايد آنرا در داخل ظرف شيشهاي خشک و دربدار و دور از هر گونه رطوبت و قرار گرفتن در معرض نور خورشيد ذخيره نماييد.
هميشه به خاطر داشته باشيد که در تکرار هر توصيه و عادتي زيادهروي نکنيد حتي اگر اين توصيه از سوي متخصصين مهم تلقي شود.
نکاتي جالب از کنجد:
مخلوط کردن برگ کنجد با حنا جهت مشکي کردن مو نيز نتايج نيکو دارد و نيز جوشانده برگ آن براي دراز شدن و مشکي شدن مو نافع است .
روغن کنجد براي جلاي مو بسيار مفيد و بهترين روغنهاست . دهاتيهايي که هنوز روغن کنجد مي خورند عمر زيادتري مي نمايند و تا هشتاد سالگي تقريبا جوان هستند . براي اولين بار چند دانشمند فرانسوي در ترکيه به خواص معجزه آساي اين گياه پي برده و مصرف آنرا در اروپا معمول کردند و امروز غذاهاي اختصاصي از آن مي سازند و مي فروشند و اکنون ترکيبي از آن به نام تامينا معروف مي باشد ودر فرانسه معمول است . تامينا لغتي است ترکي به معني کنجد و ترکيبي از آن است .
در سال ۱۹۲۴ يک دانشمند آمريکايي که درهند به خواص معجزه آساي اين گياه پي برده بود يک سلسله امتحانات علمي را درباره آن شروع نمود و به اين موضوع پي برد که اين گياه داراي مواد سفيده اي و چربي است و از همه مهمتر اينکه مواد سفيده اي اين گياه به طور خام نيز قابل هضم است و داراي پانزده نوع مواد سفيده اي است و براي کساني که نمي خواهند گوشت بخورند خوردن آن تقريبا واجب است و مي توان آن را گوشت گياهي ناميد . لسيتين اين گياه حتي از باقلاي هندي بيشتر است .
لسيتين چربي فسفر داري است که وجود آن براي نسوج و اعصاب نهايت لزوم را دارد ؛ و مغز و غدد انسان احتياج زيادي به آن دارد . تقويت قوه حافظه بشر احتياج زيادي به اين ماده دارد و تقريبا ۲۸ درصد مغز از لسيتين ساخته شده است و مغز انسان بيش از ساير حيوانات ازاين ماده دارد و سر موفقيت بشر و پيشرفت آن در عالم تمدن مرهون همين لسيتين است که در گوشت و زرده ي تخم مرغ و گياههايي مانند : باقلاي چيني ، ماش ، قره ماش ، خرفه ، و کنجد وجود دارد .
در امتحانات تشريحي ثابت شده که بيماران فکري در اعصابشان مقدار لسيتين پايين آمده است و در نتيجه خوردن اکسير لسيتين يه سرعت معالجه مي شوند ، کليمي ها کنجد زياد مي خورند و زياد زيرک مي باشند. کنجد معدن مواد معدني قابل جذب است و داراي ؛ منيزيم، کلسيم ، آهن ، سيليس ، آلومينيوم ، کورم ، مس ، نيکل ، سديم و چندين فلز و شبه فلز ديگر است . اثر کنجد بيشتر در اثر داشتن ويتامينهاي زياد آنست مخصوصا ويتامينهاي ب و ويتامين هاي ف که فراوان دارد.
برتر از همه داروها
غذايي که بر هر دارويي ترجيح دارد کنجد است که تقريبا بيشتر مواد مورد ساختمان بدن را داراست . لذا يک غذاي قيمتي و پر ارزش براي انسان متمدن است . داراي خواص گوشت است ولي ضرر آن را ندارد .
قوت ، جواني ، تعادل زندگاني و صحت را به انسان مي بخشد . طعم گواراي آن مورد توجه شکم پرستان مي باشد و به خوبي آساني براي انسان در هر سني که باشد قابل هضم است . کنجد براي زن ، مرد ، بزرگ و کوچک براي ادامه ي حيات و طول عمر مفيد است ، اثر آن در تعويض سلولهاي کهنه ي بدن بسيار سريع است و در تسهيل تفکر عمل آن قابل تحسين است و در رفع آلامي مانند : سرطان ، سل ، کم خوني بي نظير مي باشد . در زندگاني جديد که فکر بشر بيش از ساير اعضاي بدن او به کار مي رود کنجد از نان واجبتر است .
خلاصه کنجد غذاي کساني است که مي خواهند عمر زياد توام با سلامتي داشته باشند . بهترين وسيله راحتي و بيمه کننده جواني شما کنجد است .