مريم گلی

دانستنیهای علمی

از این گیاه در گذشته برای دور کردن شیاطین، مارها و همچنین افزایش توان باروری زنان استفاده می شد. در رم باستان از این گیاه به عنوان گیاهی مدر، بی حس کننده موضعی و بند آورنده خون استفاده می شد.

خصوصیات - معرفی

مریم گلی گیاهی چندساله و بوته ای است که دارای ساقه هایی چوبی، برگهایی سبز- خاکستری و گلهایی به رنگ بنفش است. ارقام مختلف مریم گلی دارویی از نظر رنگ برگ، گل و اندازه آنها با یکدیگر تفاوت دارند. گلدهی این گیاه از اواخر بهار یا اوایل تابستان آغاز می شود. برگها کشیده و متقابل هستند. برگها بر روی سطح رویی دارای کرکهای زیادی هستند. میوه این گیاه از نوع کپسول است. ترکیبات عمده موجود در اسانس مریم گلی دارویی عبارتند از: cineole، borneol و thujone. علاوه بر این، برگهای مریم گلی دارویی دارای اسید تانیک، اسید اولئیک، اسید یورسنیک، کورنزول، اسید فوماریک، اسید کلروژنیک، اسید کافئیک، نیاسین، فلاوونها، گلیکوزیدهای فلاونوئیدی و ترکیبات استروژنی است.

شرایط نگهداری مريم گلی

نور مورد نياز خیلی زیاد آبياري و رطوبت کمی خشک دماي مورد نياز 25-28 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز خاکهای غیرماسه ای

مریم گلی دارویی برای رشد به نور کامل آفتاب نیاز دارد. تا حدودی می تواند شرایط نیمه سایه را تحمل کند ولی رشد آن کم می شود. در شرایط سایه گلدهی کم و رشد آن علفی می شود. این گیاه به رطوبت متوسط و یا کم نیاز دارد. خاکهای همیشه مرطوب و یا با زهکش نامناسب سبب از بین رفتن آن می شود. pH مناسب خاک بین 5 تا 7 است.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

در انگلستان این گیاه در ردیف گیاهانی مانند رزماری، آویشن و جعفری قرار دارد و در آشپزی از آن استفاده می شود. مریم گلی دارویی طعمی خوشایند و کمی تند دارد. در آشپزی ایتالیایی، ترکیه ای و آمریکایی نیز از این گیاه استفاده می شود. در یکی از شاخه های طب سنتی هند، مریم گلی دارویی برای درمان اختلالات تنفسی مانند آسم و عفونتهای تنفسی که سبب مشکل شدن تنفس می شود، کاربرد دارد. برای این منظور، برگهای مریم گلی دارویی را ساییده و می جوشانند و از بخور آن برای درمان استفاده می کنند. در طب سنتی اتریش هم از چای به دست آمده از مریم گلی دارویی و یا از جویدن برگهای آن برای درمان اختلالات تنفسی استفاده می شود. مطالعات اخیر نشان می دهد که این گیاه احتمالا ضد تعریق، آنتی بیوتیک، ضد قارچ، قابض، ضد اسپاسم، کاهش دهنده قند خون و مقوی است. در یک مطالعه نشان داده شد که از مریم گلی دارویی می توان برای درمان نوع خفیف و متوسط آلزایمر استفاده کرد.

از این گیاه به عنوان یک زینتی در ظراحی فضای سبز نیز استفاده می شود.

از مریم گلی دارویی برای درمان اختلالات گوارشی مانند کم شدن اشتها، نفخ، دل درد، اسهال و تپش قلب هم استفاده می شود. مطالعات نشان داده اند که عصاره مریم گلی برای درمان کم شدن حافظه و آلزایمر مفید است. از مریم گلی دارویی به صورت بخور برای درمان درد لثه ها، گلودرد، تورم گلو و دردهای مجاری مخاطی استفاده می شود. در صنایع آرایشی و بهداشتی از مریم گلی دارویی برای ساخت صابون، شامپو و ... استفاده می شود.

مقابله به آفات مريم گلی

از مهمترین بیماری های مریم گلی دارویی زنگ و کپک پودری است که در اثر رطوبت بالا ایجاد می شوند. پوسیدگی ساقه، لکه برگی هم می توانند مشکل ساز باشند. از مهمترین آفات مریم گلی می توان به شته ها و عنکبوتها اشاره کرد.

نحوه تکثیر مريم گلی

مریم گلی دارویی را می تواند از طریق بذر تکثیر کرد ولی از قلمه های نیمه چوبی گیاهان چندساله هم می توان استفاده کرد. کشت بذر و یا قلمه گیری در اوایل بهار انجام می شود. مریم گلی را نباید در نزدیکی گیاهان خانواده کدوئیان کشت کرد. در ابتدای رشد( گیاهان روئیده از قلمه یا بذر) به آبیاری کافی نیاز دارد ولی نباید شرایط غرقابی شود.

هشدار - عوارض جانبی

استفاده از مریم گلی دارویی در غلظتهای کم خطری ندارد ولی مصرف بلند مدت و به مقدار زیاد آن سبب مسمومیت می شود که به دلیل وجود thujone در آن است. مقدار این ماده در مریم گلی دارویی به شرایط پرورش، رقم، زمان برداشت و ... بستگی دارد. این ماده در زنان می تواند سبب خونریزی های ماهانه شده و در نتیجه مصرف آن برای زنان باردار مجاز نیست. علاوه بر این، شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه این گیاه می تواند شیر را در مادران کم کند. مریم گلی دارویی می تواند سبب افزایش فشار خون شود و به همین دلیل افرادی که فشار خون بالایی دارند نباید از این گیاه استفاده کنند. مریم گلی دارویی باعث کاهش قند خون می شود و از اینرو با داروهای درمان دیابت تداخل دارد. Thujone موجود در مریم گلی می توان حملات صرع و تشنج را در افراد مبتلا افزایش دهد و از اینرو نباید توسط این افراد استفاده شود. این گیاه با داروهای کنترل صرع نیز تداخل دارد. مریم گلی دارویی آرام بخش است و بنابراین با داروهای آرام بخش و یا ضد افسردگی تداخل دارد.

سالویای بنفش مریم گلی کبیر

کلپوره منتا ساتیوا پلکترانتوس آمبوینیکاس پلکترانتوس فورستری