مرزنگوش - مرزنجوش

دانستنیهای علمی

مرزنجوش گیاهی چندساله و حساس به سرماست که عطری شیرین و طعمی شبیه به لیمو دارد. در برخی از کشورهای خاورمیانه به جای پونه کوهی استفاده می شود. در طب سنتی اتریش از این گیاه برای درمان اختلالات دستگاه گوارش و عفونتها استفاده می شود.

خصوصیات - معرفی

ارتفاع بوته مرزنجوش به 0.6 متر می رسد. فصل گلدهی از تیر تا مهرماه است. گلها هرمافرودیت بوده و بوسیله زنبورها هم گرده‌افشانی می شوند. برداشت این گیاه به محض شروع گلدهی است.

مرزنجوش ساقه ای با مقطع مربعی، تقریبا قرمز و منشعب دارد. برگها بیضی شکل، معطر، کرکدار و سبز- خاکستری هستند. گلها کوچک، لوله مانند، سفید- صورتی و با کاسبرگی سبز- خاکستری هستند. گل آذین از نوع خوشه است.

شرایط نگهداری مرزنگوش - مرزنجوش

نور مورد نياز زیاد آبياري و رطوبت کمی خشک دماي مورد نياز 13-16 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز انواع خاکها ترجیحا کمی قلیایی و با زهکش مناسب

این گیاه به خاک حساسیت زیادی ندارد و معمولا در هر نوع خاکی رشد می کند. خاکهای خشک با زهکش مناسب و کمی قلیایی را ترجیح می دهد. این گیاه در مناطق گرمسیری که زمستان شدیدی ندارند چندساله است ولی در برخی مناطق مانند انگلستان که سرمای زمستان زیاد است به صورت یکساله کشت می شود.

این گیاه به خشکی و گرما مقاوم است.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

از دانه های معطر مرزنجوش برای طعم دادن به شیرینی ها و نوشیدنی ها استفاده می شود. برخی خواص این گیاه عبارتند از: ضد افسردگی، ضدعفونی کننده، ضداسپاسم، ضدنفخ، صفرابر، معرق، قاعده آور، خلط آور، مقوی و انرژی زا. تاثیر این گیاه بر سیستم عصبی بیشتر از پونه کوهی(oreganum vulgare ) است. مصرف خوراکی مرزنجوش برای درمان علائم ناشی از برونشیت، سردرد، بی خوابی، اضطراب، ناراحتی های گوارشی و دردهای دوران قاعدگی استفاده می شود. مصرف مرزنجوش به صورت موضعی برای درمان درد عضلات، آرتروز، دردهای ناشی از برونشیت و رگ به رگ شدگی به کار می رود. از اسانس این گیاه در ساخت عطرها، صابونها، شامپوها و سایر محصولات آرایشی بهداشتی استفاده می شود.

مقابله به آفات مرزنگوش - مرزنجوش

این گیاه آفات و بیماری خاصی ندارد. ممکن است در خاکهای مرطوب که زهکش مناسب ندارند پوسیدگی ریشه رخ دهد.

نحوه تکثیر مرزنگوش - مرزنجوش

تکثیر مرزنجوش با استفاده از کشت بذر در بهار و در دمای 10-13 درجه است. روی بذرها باید پوشانده شود. جوانه زنی بذرها سریع بوده و در مدت 2 تا 4 هفته صورت می گیرد. روش دیگر تکثیر مرزنجوش تقسیم بوته است که در بهار و تابستان انجام می شود. لازم است که بوته های تقسیم شده را برای مدتی در سایه و دمای کم نگهداری کرد.

هشدار - عوارض جانبی

برگهای تازه آن در صورت تماس مستقیم با پوست یا چشم باعث تورم می شود. مصرف بلند مدت مرزنجوش می تواند سبب ایجاد سرطان شود. از آنجاییکه این گیاه قاعده آور است، در زنان باردار می تواند سبب سقط جنین شود. مصرف این گیاه برای کودکان نیز مجاز نیست. افرادی که به دیگر گیاهان خانواده نعنائیان مانند نعنا، ریحان، پونه، اسطوخدوس و ... حساسیت دارند از این گیاه هم نباید استفاده کنند. این گیاه مدر بوده و به همین دلیل با لیتیوم تداخل دارویی دارد.

مونا لاوندر / عشقه سوئدی پچولی/نعناع هندی رزماری زرین گیاه