نام علمی :
Common corn smut
سیاهک معمولی ذرت در شهریور ماه سال۱۳۶۰ در مزرعه کوچکی در سمنان مشاهده
گردید و در سال ۱۳۶۲ در گرگان و ورامین نیز از چند مزرعه بوته های آلوده
به این بیماری جمع آوری شد. در حال حاضر این بیماری در مزارع ذرت شهر ری،
کرج و ورامین خسارت وارد می کند.
▪ علائم: این سیاهک روی کلیه اندامهای هوائی ذرت از قبیل برگها، ساقه،
خوشه و ریشکها دیده می شود. ن
شانه های بیماری به این طریق است که روی
اندامهای مختلف نبات میزبان برجستگیهائی با گالهای شفاف و براق در اندازه
های مختلف از ۰.۶ تا ۱۵ سانتیمتر تشکیل می شوند. بزرگترین و بیشترین گال
ها روی بلال و گل نر تشکیل می گردند. گال ها توسط غشاء با پوسته سفید براق
(نقره ای) پوشیده شده که در داخل این غشاء و پوسته توده های اسپور قارچ به
رنگ قهوه ای تیره و به صورت پودری شکل قرار دارند. این گال ها بندرت روی
برگها نیز تشکیل می شوند. گال های روی برگ سفت و خشک هستند و حاوی تعداد
کمی اسپور می باشند. گال ابتدا نرم و سبز است و سرانجام سخت شده و در آن
بافت لیفی تشکیل می شود که در آن مناطق سیاه دیده می شود که آغاز تشکیل
اسپورها را نشان می دهد.
قارچ عامل بیماری با فعالیت و رشد و نمو خود بخش
درونی گال ها را از بین برده و در نتیجه گال ها با غشاء نازک و شفافی
پوشانده می شوند که با پاره شدن آنها اسپورها آزاد می گردند. بافتهای جوان
نسبت به این سیاهک حساسیت بیشتری دارند و به همین علت در بعضی موارد این
سیاهک باعث مرگ گیاهان جوان می شود ولی این حالت عمومیت ندارد
عامل بیماری قارچی است به نامDC) Ustilago maydis )که از خانواده Ustilagaceae و راسته Ustilaginales می باشد.
توده های اسپور پودری شکل و به رنگ قهوه ای تیره یا سیاه هستند. کلامیدوسپورها قهوه ای روشن و کم و بیش کروی تا بیضی شکل هستند.
● زیست شناسی
انتقال این بیماری اغلب از طریق خاک و گاهی هم به مقدار کمی از طریق بذر
صورت می گیرد. زمستان گذرانی قارچ توسط تلیوسپور در خاک و روی بقایای
گیاهی ذرت صورت می گیرد.
کنترل سیاهک ذرت:
۱) بهترین و مطمئن ترین راه کنترل این بیماری کشت ارقام مقاوم است.
۲) از بین بردن و نابود ساختن خوشه ها و بوته های آلوده قبل از پاره شدن پوسته گال ها و پخش اسپورها
۳) همچنین جلوگیری از زخمی شدن گیاه میزبان توسط ماشین آلات کشاورزی در
مزرعه در زمان داشت می تواند در جلوگیری از گسترش آلودگیها و اشاعه بیماری
مؤثر باشد.
۴) مصرف کودهای شیمیایی به میزان متناسب در مزرعه نیز تا حدی از توسعه بیماری جلوگیری می نماید.