گیاهان دارویی: با خاصیت های گل پیچ ساعتی آشنا شوید

پیچ ساعتی ( Passionflower ) یگی از گیاهان گلدار زینتی بسیار زیباست که گلهایی با ظرافت بالا و ترکیب رنگی سفید، بنفش و آبی تولید میکند. یکی از ارقام پیچ ساعتی، Passiflora incarnate است که میتواند برای درمان اضطراب و بی خوابی و آرام کردن درد موثر باشد.

گیاه پیچ ساعتی

گیاه پیچ ساعتی را شاید بیشتر به خاصیت زینتی آن بشناسید. این گیاه در مناطق گرم به خوبی رشد کرده و آفتاب کامل و گرمای زیاد را تحمل میکند. از قرن شانزدهم میلادی مردم از یک رقم این گیاه به نام Passiflora incarnate به عنوان گیاه دارویی استفاده کرده و میکنند.

بعضی از دانشمندان معتقدند مکمل گل ساعتی میتواند به درمان اضطراب و بی خوابی (اینزامنیا) و برخی انواع درد کمک کند چرا که مصرف آن باعث افزایش گاما آمینوبوتیریک اسید میشود (به اختصار به آن گابا GABA گفته میشود) . این ماده شیمیایی در مغز به تنظیم خلق کمک میکند.

گابا یک بازدارنده پیام رسانهای عصبی است که هیجان را فروکش میکند تا فرد آرام شود.

پیچ ساعتی حاوی گابا است . با این حال مصرف گابا به این طریق لزوما به این معنی نیست که این اسید به مغز میرسد و تاثیر آرام بخشی ایجاد میکند.

در گذشته دانشمندان تصور میکردند گابا نمیتواند از سد خونی – مغزی عبور کند اما برخی مطالعات نتایج عکس آن را نشان میدهند.

خاصیت آرام بخشی پیچ ساعتی

به طور کلی شواهد خوبی وجود دارد که نشان میدهد پیچ ساعتی رقم P. incarnate میتواند به کاهش اضطراب کمک کند. چندین پژوهش بالینی نشان داده اند این گیاه خاصیت آرام بخش دارد. در یک آزمایش بالینی محققان مشاهده کردند مصرف این گیاه تاثیری مشابه داروهای ضد اضطراب در موشها به دنبال داشته است. دو آزمایش بالینی دیگر در نمونه های حیوانی نیز خاصیت آرام بخش گل ساعتی را نشان داده اند.

در یک آزمایش بالینی در سال 2016 مشخص شد پیچ ساعتی میتواند اضطراب را در موشها کاهش دهد و حافظه آنها را تقویت کند. این خاصیت به علت تاثیر رقم P. incarnate بر میزان گابا در مغز بود.

با این حال نتیجه گیری در مورد میزان تاثیر آن در هر مطالعه متفاوت بوده است.

در یک پژوهش بازبینی مشاهده شد تاثیر آرام بخش پیچ ساعتی قابل توجه بوده است. پژوهشهای دیگر توصیه میکنند این گیاه دارویی به درمانهای مرسوم اضطراب افزوده شود.

بهبود وضعیت خواب با مصرف پیچ ساعتی

بعضی از شواهد علمی نشان میدهند مصرف این گیاه به بهبود خواب کمک میکند. تحقیقات سال 2017 که بر روی موشها انجام شد نشان داد مصرف آن میتواند تاثیر مثبتی بر الگوی خواب داشته باشد. در یک پژوهش که بر روی موشها انجام شد مشخص شد مصرف پیچ ساعتی از نوع نامبرده، تاثیر قابل ملاحظه ای بر افزایش خواب عمیق داشته است و خواب حرکت سریع چشم را کاهش داده و به زودتر خوابیدن موشها کمک کرده است.

در یک پژوهش حیوانی دیگر چنین مشاهده شد که مصرف این گیاه مدت زمانی که طول میکشد تا حیوان به خواب برود را کاهش داده و طول مدت خواب را افزایش داده است.

مشخص کردن کارایی و همچنین عوارض مصرف گل ساعتی در انسانها نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.

سایر خواص پیچ ساعتی

از جمله خواص دیگری که در مصرف پیچ ساعتی برشمرده میشود عبارتند از:

کاهش علائم یائسگی

در یک پژوهش افراد شرکت کننده با مصرف گل ساعتی P. incarnata   ظرف سه تا شش هفته، کاهش قابل توجهی در علائمی از جمله سردرد، افسردگی، بی خوابی و عصبانیت را در مقایسه با گروه کنترل که این دارو را مصرف نکرده بودند، تجربه کردند.

صرع

نتایج یک پژوهش در سال 2007 نشان داد مصرف ترکیبی که حاوی پیچ ساعتی هم بوده باعث افزایش مدت زمان بین حمله ها و طول مدت آنها شده است. در این زمینه شواهد محدودی وجود دارد و نمیتوان نتیجه گیری کرد.

خاصیت ضد التهابی

بعضی از یافته ها نشان میدهند مصرف پیچ ساعتی خاصیت ضد التهابی دارد اما تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.

عوارض مصرف پیچ ساعتی

اگر چه عوارض کمی برای مصرف این گیاه دارویی ثبت شده است که باعث میشود این داروی گیاهی مکملی کم خطر برای مصرف معمول در نظر گرفته شود، اما در بعضی از موارد ممکن است عوارض زیر تجربه شود:

سرگیجه

خواب آلودگی

گیجی

زنان باردار پیش از مصرف پیچ ساعتی یا هر گیاه دارویی دیگری باید حتما با پزشک خود صحبت کنند.