۱۳۹۵ هشتم شهریور

پرلیت: کاربرد سنگریزه های سفید و سبک داخل خاک گلدان چیست

پرلیت گزینه خوبی برای ریشه زنی قلمه است و ریشه ای که در پرلیت رشد و پرورش یافته خیلی قوی تر از سیستم ریشه قلمه در آب خالی است.هنگامی که خاک گلدان آماده میخرید و تعویض گلدان انجام میدهید و یا گیاهی در داخل گلدان میکارید، متوجه میشوید سنگریزه های سفید و سبک داخل خاک گلدان وجود دارد. ممکن است تصور کنید این دانه های سفید، سنگ نیستند چون بسیار سبکند. اسم این سنگریزه های سفید موجود در خاک گلدان، پرلیت ( perlite ) است.

هنگامی که خاک گلدان آماده میخرید و تعویض گلدان انجام میدهید و یا گیاهی در داخل گلدان میکارید، متوجه میشوید سنگریزه های سفید و سبک داخل خاک گلدان  وجود دارد. ممکن است تصور کنید این دانه های سفید، سنگ نیستند چون بسیار سبکند. اسم این سنگریزه های سفید موجود در خاک گلدان، پرلیت ( perlite ) است. 

خاک پرلیتی چیست؟

خاک گلدانی که حاوی ذرات ریز و گِرد سنگ پرلیت و ترکیبات دیگر است، به صورت خاک تیره با نقاط سفید رنگ دیده میشود. پرلیت جزء موا آلی نیست و تنها برای کمک به نفوذ هوا در خاک استفاده میشود. ورمیکولیت نیز یکی دیگر از افزودنی های خاک است که برای هوا دهی به خاک از آن استفاده میشود اما کمتر از پرلیت متداول است. توجه داشته باشید همیشه نمیتوان آنها را به جای هم استفاده کرد اما در بستری که برای ریشه زنی آماده کرده اید، هر دو مناسبند.

پرلیت چیست؟

پرلیت یک شیشه آتشفشانی است که تا 871 درجه سانتیگراد حرارت دیده است که در نتیجه این حرارت همانند ذرت بود داده ترکیده و 13 برابر اندازه اولیه اش منبسط شده است. این انبساط ناگهانی منجر به سبک وزنی قابل توجه آن شده است. در واقع محصول نهایی تنها 2.2 تا 3.5 کیلوگرم در هر 28 لیتر وزن دارد. پرلیت تخلخل بالایی دارد که در این منافذ هوا جریان دارد. اگر پرلیت را در زیر میکروسکپ مشاهده کنید، میبینید با سلولهای کوچک زیادی پوشیده شده که رطوبت را در سطح خارجی پرلیت جذب میکنند نه داخل آن. به همین علت پرلیت در تسهیل رطوبت رسانی به ریشه گیاه مفید است.

اگرچه پرلیت و ورمیکولیت به حفظ آب کمک میکنند، اما پرلیت متخلخل تر است و امکان زهکشی آب در آن خیلی آسانتر از ورمیکولیت میشود. به این صورت پرلیت افزودنی خیلی مناسب تری برای خاک گیاهانی است که نیاز به رطوبت زیاد خاک ندارند مانند خاک کاکتوس یا برای گیاهانی که در خاک با زهکشی مناسب رشد میکنند. هنگامی که میخواهید از خاک گلدانی مرسوم که حاوی پرلیت است استفاده کنید، باید بدانید ممکن است لازم باشد (نسبت به خاک حاوی ورمیکولیت) بر دفعات آب دهی بیشتر نظارت کنید.

سوختگی فلوراید

هنگامی که گیاهی را در پرلیت پرورش میدهید، مراقب باشید چون ممکن است سوختگی فلوراید ایجاد کند که به صورت قهوه ای شدن نوک برگهای گیاه دیده میشود. همچنین توجه داشته باشید باید خاک را پیش از استفاده مرطوب کنید تا غبار آن کاهش یابد.

چون پرلیت مساحت سطح زیادی دارد، برای گیاهانی که نیاز به رطوبت بالا دارند گزینه خوبی است. تبخیر سطحی آن باعث افزایش رطوبت (بیشتر از ورمیکولیت) میشود.

چگونه از ترکیب پرلیت در خاک گلدان استفاده کنیم؟

پرلیت در ترکیب انواع خاک گلدان از جمله بستر بدون خاک استفاده میشود تا نفوذ هوا در بستر کاشت را افزایش داده و ساختار خاک را اصلاح کند و اجازه ندهد خاک سفت شده و به هم بچسبد. همچنین زهکشی خاک را بهتر کرده و به تخلیه آب اضافی کمک میکند. ترکیب یک پیمانه پیت ماس، یک پیمانه لوم و یک پیمانه پرلیت برای پرورش گل و گیاه در گلدان عالی است و باعث میشود آب و اکسیژن کافی در خاک بماند.

 

ریشه زنی قلمه

پرلیت گزینه بسیار خوبی برای ریشه زنی قلمه است و ریشه ای که در پرلیت رشد و پرورش یافته خیلی قوی تر از سیستم ریشه قلمه در آب خالی است.

برای این کار ابتدا قلمه بریده شده را بردارید و در یک کیسه پلاستیکی زیپ دار حاوی پرلیت مرطوب بگذارید. حدود یک سوم کیسه باید پر از پرلیت باشد. انتهای بریده شده گیاه را تا محل گره را در پرلیت بگذارید و سپس کیسه را با هوا پر کرده و آن را ببندید. کیسه پلاستیکی پر شده با هوا را در مکانی روشن (نور غیر مستقیم آفتاب) بگذارید و دو تا سه هفته بعد آن را بررسی کنید و ببینید تولید ریشه داشته است یا خیر. 

هنگامی که قلمه ریشه داد میتوانید آن را از پلاستیک خارج کنید.  هنگامی که اندازه ریشه به 1 تا 2.5 سانتیمتر رسید میتوانید قلمه ها را بکارید.

سایر کاربردهای پرلیت عبارتند از ترکیب با سیمان، گچ و مصالح ساختمان سازی (بتن) و عایق اسفنجی ( loose fill ). پرلیت همچنین در داروسازی و فیلتر آب استخرهای شنا و نیز به عنوان ساینده در صابونها، شوینده ها و پولیشها استفاده میشود.   

  زینب رهامی