لاله دیدیِر - لاله باغی

دانستنیهای علمی

لاله یکی از گیاهانی است که ایرانیان از زمان های قدیم با آن آشنایی داشته اند. لاله های وحشی ایران که در بسیاری نقاط کوهستانی به طور طبیعی می رویند، اصل و منشأ برخی از ارقامی هستند که امروزه پس از اصلاح با گل های درشت و رنگ های متنوع از هلند و بلژیک به تمامی جهان صادر می شوند. با وجود تنوع بسیار در شکل و رنگ گل لاله، آن را بطور کلی و از نظر باغبانی می توان به دو گروه تقسیم کرد: 1- لاله هایی که دارای شاخه های گل دهنده بلند می باشند، این گونه مناسب برای زودرسی و کشت در گلدان نیستند. 2- نوع دوم لاله هایی که مناسب برای زودرسی اند. نوع اخیر دارای دمگل کوتاه و گل های درشت و رنگارنگ و بادوامند.

در ایران پیازهای لاله غالباً از خارج وارد می شوند و در آبان به بازار عرضه می گردند. پس از خرید درصورتی که بخواهیم پیازها را انبار کنیم باید آنها را در درجه حرارتی برابر 15 تا 20 درجه سانتیگراد نگه داریم. اواخر آبان ماه بهترین فصل کاشت پیازهای لاله در باغچه ها و در محیط خارج از گلخانه است. پیازهای کاشته شده در باغ تمامی مدت زمستان را در خاک باقی مانده و با گرم شده هوا در آغاز فصل بهار به گل می نشینند. ارقام مناسب برای کشت در باغ دارای پیازهای کوچکتری هستند. پیازهای سالم دارای شکل و اندازه استاندارد واریته بوده، پوست خارجی آنها سالم و چسبیده به پیاز است. خاکی که برای کشت پیاز لاله انتخاب می شود باید تا حد امکان سبک باشد. بنابراین اضافه کردن ماسه و شن به باغچه های لاله توصیه شده است، ضمناً در این بستر زهکشی خاک باید به خوبی انجام پذیرد، زیرا پیازها اگر در شرایطی که در خاک آب زیادی نگاهداری شود، بمانند، می پوسند. از اضافه کردن کود دامی به بستر کاشت پیازهای لاله اجتناب می شود و از کاشت پیازهای پوسیده نیز همراه با پیازهای سالم ممانعت به عمل می آید.

خصوصیات - معرفی

لاله دیدیر ( Tulipa gesneriana L. ) از گیاهان پیازی خانواده لیلیاسه می باشد که برای رشد و نمو مناسب و گلدهی نیاز به یک دوره سرمادهی دارد. 

این گیاه دارای ساقه گلدهنده بلند می باشد. گونه های دیرگلدهنده آن دارای یک تک گل بزرگ و برگ های نیزه ای است. منشأ اولیه این گیاه نامعلوم است ولی عده ای عقیده دارند که منشأ آن می تواند کشورهای عثمانی و ترکیه باشد. همچنین امروزه این گیاه بومی جنوب غرب اروپا شده است. بیشتر گونه های بومی لاله از گونه Tulipa gesneriana به دست آمده. زمانیکه این گیاه از سرزمین های عثمانی به اروپا راه یافت، به سرعت در آنجا رواج یافت. 

گل های این گیاه در طول ماه های فروردین و اردیبهشت ظاهر می شود. پیازهای لاله بسیار مقاوم به سرما هستند و می توانند دماهای زیر صفر درجه سانتیگراد را به خوبی تحمل کنند. یک دوره سرمادهی برای رشد و گلدهی این گیاه لازم می باشد، تأثیر سرما بر گلدهی این گیاه در اثر حساسیت به هورمون گیاهی اکسین می باشد.

شرایط نگهداری لاله دیدیِر - لاله باغی

نور مورد نياز زیاد آبياري و رطوبت مرطوب دماي مورد نياز ۱۸-۱۵ درجه سانتیگراد خاک مورد نياز خاک شنی، ماسه ای ، لومی

نیازهای محیطی: دما: گل لاله نسبت به سرما نسبتاً مقاوم است. دمای ایده آل برای ریشه دهی 9 درجه و برای رشد 18-15 درجه سانتیگراد است. پیازهای جداشده نباید در محیط خیلی گرم نگهداری شوند زیرا گرما سبب عدم تشکیل گل می شود. بهتر است در مکان خنک نگهداری گردند. رطوبت: معمولاً نیازی به رطوبت هوا ندارند. مکان: این گیاه به مکانی آفتابی، دور از باد و دارای خاک حاصلخیز با زهکش خوب (حدود 50 درصد ماسه و غنی از گیاه خاک) نیاز دارد. پس از باز شدن گل ها می توان در منزل در هر محلی قرار داد. آبیاری و تغذیه: در محیط داخلی منزل، آبیاری متوسط کافی می باشد. اگر پیازها برای سال آینده دوباره استفاده شود لازم است در زمان رویش در بهار با استفاده از کود عمومی تغذیه صورت گیرد.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

گل و پیاز این گیاه مؤثر در درمان آلژی و حساسیت است. پیازهای این گیاه را می توان خشک کرد و به قطعات کوچکتر تقسیم نمود و به غلات و یا آرد اضافه کرد.

مقابله به آفات لاله دیدیِر - لاله باغی

به منظور جلوگیری از انتشار برخی بیماری ها، محلول پاشی گلدان های لاله توسط محلولی از فربام و زینب یا کاپتان به میزان یک یا دو در هزار، بعد از کاشت توصیه شده است. از جمله بیماری های این گیاه ویروس موزائیک است که پیازها را آلوده می کند. و بر روی گلدهی اثر منفی می گذارد. همچنین تعداد پیازهای تولیدی را نیز کاهش می دهد. 

نحوه تکثیر لاله دیدیِر - لاله باغی

این گونه از لاله تقریباً تنها گونه ای است که می تواند شرایط آب و هوای گرمسیری را تحمل کند، حتی به نور کامل خورشید نیز نیاز دارد. در فصل بهار پس از پژمرده شدن گل ها و خشک شدن برگ ها می توان پیازها را از گلدان ها خارج کرد و برگ های آن را برید، سپس پیازها را تمیز نمود و پیازچه ها در مکان خشک و خنک به مدت سه ماه انبار کرد. سپس آن را به گلدان ها منتقل کرد و در یخچال قرار داد. برای نگهداری پیازها به مدت بیشتر (حدود 6 ماه) می توان آنها را در خاک های مرطوب نگهداری کرد. زمانیکه پیازها در زمستان جوانه زدند می توان آنها را به فضای باز و نقاط سایه-روشن منتقل نمود. در این شرایط گیاه دوباره گلدهی را آغاز می کند. در مناطقی با زمستان های سرد نیازی به سرمادهی مصنوعی در یخچال نیست. 

لاله آتشین لاله لاله ریزه لاله خط دار

شویدی دم روباهی گیاه شویدی گل نرگس آفریقایی آگاپانتوس