ازگیل ژاپنی

دانستنیهای علمی

ازگیل ژاپنی متعلق به تیره گل سرخیان است و با سیب و گلابی هم خانواده می باشد. این میوه بیش از 1000 سال است که در ژاپن کشت و کار می گردد. در قرن هجدهم ازگیل ژاپنی به عنوان یک درخت زینتی به اروپا معرفی شد، ولی در قرن نوزدهم ارقامی با میوه های بزرگتر برای تولید میوه انتخاب شدند. بعد از آن از اروپا به ایالت فلوریدا و از ژاپن به ایالت کالیفرنیا رسید. از سال 1960 میلادی، پیوند ازگیل ژاپنی روی پایه "به" و پاکوتاهی آن سبب گسترش کشت و پرورش این میوه در فلسطین اشغالی گردید.

این درخت میوه در جنوب ژاپن، تایوان، مناطق مختلف اروپا، خاورمیانه، خاوردور و نزدیک، شمال آفریقا، هند، استرالیا و نیوزیلند، جنوب آفریقا، مناطق مختلف آمریکا پرورش داده شده است. ازگیل ژاپنی در مناطق کوهستانی آمریکای مرکزی به گیاهی بومی تبدیل شده است و اغلب در مناطق مختلف به طور وحشی رها شده و بذر آن توسط پرندگان پراکنده می شود. ازگیل ژاپنی درحال تبدیل شدن به یک صنعت مهم در چین، اسپانیا، ژاپن، پاکستان و ترکیه است. در ایران در مناطق محدودی از شمال ایران کشت می گردد و برخی مردم از آن با نام انبه محلی نیز یاد می کنند.

خصوصیات - معرفی

خصوصیات گیاهشناسی: ازگیل ژاپنی درختچه ای متراکم با شاخه های گسترده و تاج کروی است که ارتفاع آن به ۵ تا ۱۰ متر و قطر تاج پوششی آن نیز به ۵ تا ۱۰ متر می رسد. فرم طبیعی آن متقارن است و به دلیل هرس پذیری اش، کاربرد بسیاری در طراحی فضای سبز دارد.

برگ های این گیاه به طول ۱۲ تا ۲۰ سانتیمتر و پهنای ۵ تا ۱۰ سانتیمتر، ساده، متناوب و کمی دندانه دار هستند و سطح آنها شیاردار است. براق و به رنگ سبز تیره هستند و سطح زیرین آنها کمرنگ تر و پوشیده از کرک های مسی رنگ است. برگ های تازه روییده رنگ سبز کمرنگ تری دارند و که در کنار برگ های مسن تر و تیره تر جلوه چشم نوازی به این درخت می بخشند.

گل های سفید و کمی معطر ازگیل ژاپنی معمولاً از آبان تا دی ماه با قطر ۱ سانتیمتر بر روی گل آذین های ۱۲ تا ۱۵ سانتیمتری در انتهای شاخه ها شکوفا می شوند. البته زمان شکوفا شدن گل ها بسته به رقم، متفاوت است. میوه ها تقریباً سه ماه بعد از گل دهی می رسند. در بعضی از ارقام میوه اول بهار و در بعضی اوایل تابستان می رسد.

میوه ازگیل ژاپنی، مدور و گلابی مانند به رنگ زرد-نارنجی، کمی معطر و در خوشه های ۳ تا ۱۰ تایی می رویند. این میوه ها آبدار و خوش طعم و کمی ترش هستند و حدود ۲ تا ۵ سانتیمتر طول دارند. ارقام زیادی از این درختان وجود دارد که تعدادی فقط برای تولید میوه هایی با کیفیت بهتر ایجاد شده اند.

شرایط نگهداری ازگیل ژاپنی

نور مورد نياز زیاد آبياري و رطوبت کمی مرطوب دماي مورد نياز مقاوم به دماهای پایین و زیرصفر خاک مورد نياز خاک متوسط از نظر بافت و تغذیه

شرایط محیط رشد:

خاک: ازگیل ژاپنی در بیشتر خاک ها از سبک شنی تا سنگین رسی به شرط داشتن زهکش خوب رشد می کند. در خاک های آهکی هم می تواند رشد کند ولی به خاک های شور مقاوم نیست. به کوددهی در حد معمول نیاز دارد. در صورت کوددهی زیاد، گلدهی کاهش می یابد. اگر هدف میوه دهی نباشد می توان کمی کوددهی را بیشتر کرد. می توان باسه بار کوددهی به نسبت های ۶-۶-۶ در فصل رشد، نیاز گیاه را بر طرف ساخت.

آبیاری: به آبیاری در حد معمول نیاز دارد و رطوبت پایدار خاک به رشد آن کمک می کند. هر چند درختان استقرار یافته چند ساله به خشکی مقاوم هستند. این درختان نسبت به شرایط ماندابی حساس می باشند.

نور: به نور مستقیم آفتاب مخصوصاً برای میوه دهی نیاز دارند. و در نیم سایه هم به خوبی رشد می کنند. حتی این گیاه را در یک پاسیو پرنور هم می توان نگه داشت.

دما: درختان ازگیل ژاپنی تا سرمای زیر ۱۰ درجه سانتیگراد هم زنده می مانند اما گل و میوه در دمای نزدیک به صفر از بین می روند.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:

میوه ازگیل ژاپنی حاوی انرژی، کربوهیدرات ها، فیبر، چربی، پروتئین، ویتامین A، ویتامین B1 (تیامین)، ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، ویتامین B3 (نیاسین)، ویتامین B6، ویتامین B9 (اسید فولیک)، ویتامین C، کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم، سدیم و روی می باشد. میزان چربی های اشباع و کلسیم در این میوه کمترین مقدار را دارا است. ولی ویتامین A، فیبر، پتاسیم و منگنز بیشترین مقدار را در میوه های این گیاه به خود اختصاص می دهند.

همچنین حاوی مقدار زیادی قند، اسید و پکتین است. می توان آن را بصورت تازه مصرف کرد یا با میوه های دیگر در سالاد میوه استفاده نمود. همچنین می توان از میوه این گیاه مربا، ترشی و ژله تهیه نمود و مصرف کرد.

از میوه و برگ این گیاه برای مصارف درمانی همچون: کاهنده درد، ضد باکتری، کاهش استفراغ، ضد سرفه، ضد ویروس، قابض، مدر، خلط آور و تسکین دهنده درد استفاده می گردد.

مقابله به آفات ازگیل ژاپنی

آفات و بیماری ها: از آفات این گیاه می توان به کرم صدپا اشاره کرد که گاهاً ممکن است به این گیاه حمله کنند.

بیماری زنگ نیز ممکن است برای درخت ازگیل ژاپنی ایجاد مشکل نماید. برای رفع این مشکل بهتر است گیاه در مکانی که جریان هوا در آن برقرار باشد کشت گردد. همچنین دور از گیاهانی مانند پیراکانتا، گلابی و غیره که میزبان زنگ هستند کاشته شود.

پوسیدگی و زوال ریشه نیز در خاک های بسیار مرطوب ممکن است ایجاد شود. برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه خاک باید از نظر رطوبتی از رطوبت مناسبی برخوردار بوده و سنگین نباشد.

نحوه تکثیر ازگیل ژاپنی

تکثیر: درخت ازگیل ژاپنی را می توان با سه روش: کشت بذر، قلمه چوبی و پیوند تکثیر کرد. کشت بذر بخصوص زمانیکه هدف استفاده از درخت به عنوان گیاهی زینتی باشد بکار می رود. درصورتیکه هدف استفاده از میوه ها باشد، بهتر است با تهیه قلمه چوبی از ارقامی که میوه هایی خوش طعم و مناسب از نظر اندازه تولید می کنند و ریشه دار کردن آنها تکثیر را انجام داد. برای داشتن درختان میوه ای با قد کوتاه، می توان از پیوند رقم مورد نظر بر روی پایه درخت "به" استفاده کرد. استفاده از روش پیوند باعث می شود درختان ۳-۲ سال بعد از انجام پیوند به بار بنشینند؛ که برای درختان تولید شده از بذر این زمان ۸ سال به طول می انجامد.

ارژن / بادام کوهی آلو گل آبشار طلایی بادام کوهی