لیمو ایرانی / لیمو ترش شیرازی

"لیمو ایرانی" یا "لیمو ترش شیرازی" یکی از گیاهان خانواده سداب و جنس مرکبات می باشد. این گیاه یک هیبرید بین گونه های Citrus aurantifolia و Citrus limon یا C. medica است.

اگرچه گونه های مختلفی از جنس سیتروس وجود دارد که به عنوان لیمو شناخته می شود ولی گونه ی C. latifolia یکی از گونه هایی است که برای مصارف تجاری کشت گردیده و یکی از پرفروش ترین گونه های لیمو است.

گیاه لیمو ایرانی به صورت درختی در اندازه های متوسط است. میوه ی این درخت دارای عطر بسیار قوی و نافذی است. میوه ی این گیاه حدود شش سانتیمتر قطر داشته و دارای انتهای کمی نوکدار می باشد. این میوه ها معمولاً زمانی که هنوز سبز هستند به فروش می رسند. اگرچه میوه های زرد هم که کاملاً رسیده اند نیز به مصرف می رسند. همچنین به مقدار زیادی خشک شده و در غذاهای ایرانی مورد استفاده قرار می گیرند. این میوه ها دارای پوستی ضخیمتر و کلفت تر ولی عطری ضعیف تر از میوه ی لیمو عمانی (C. aurantifolia) است. میوه های بزرگتر و فاقد بذر و سخت تر از این گیاه از نظر اقتصادی ارزش بیشتری دارند.

برگ های این درخت به صورت تخم مرغی شکل با حاشیه ای یکپارچه و به رنگ سبز است. آرایش برگ ها نیز به صورت متناوب می باشد.

گل ها به رنگ سفید و کمی ارغوانی بوده که گرده ی زنده ندارند. زمان گلدهی در اواخر بهار تا اواخر تابستان است.

درخت لیمو ایرانی درختی همیشه سبز است که در نواحی گرمسیری و کمی مرطوب رشد می کند.

این گیاهان دماهای کمتر از 20 درجه فارنهایت را تحمل نمی کنند. و در گلخانه های سرد با دمای حداقل 35 درجه فارنهایت (2 درجه سانتیگراد) می توانند رشد کنند. در این گلخانه ها، در طول روز، دما بین 41 تا 50 درجه فارنهایت (5 تا 10 درجه سانتیگراد) بوده و در شب حدود 36 درجه فارنهایت (2 درجه سانتیگراد) باید باشد.

این درختان به آبیاری منظم نیاز دارند اما باید دقت کرد که خاک از زهکش مناسبی نیز برخوردار باشد.

همچنین به کوددهی مناسب به ویژه کودهای ازته نیاز دارند. یک سوم کودهای ازته در اواخر زمستان، یک سوم در ژانویه و یک سوم نیز در ماه آگست به خاک اضافه می گردد.

لیمو ترش به علت داشتن خواص اسیدی ضدعفونی کننده قوی است. حتی اگر در مسافرت ها به آب آشامیدنی مشکوک هستید و می ترسید از آن بنوشید کافی است چند قطره آب لیمو ترش را در آن بریزید. آب ر ا کاملاً استرلیزه کرده و میکروب های موجود در آب را از بین می برد. گرچه قریب به 400 سال پیش از تولد مسیح، تئوفراست از لیمو سخن گفت، اما تنها در قرن چهارم میلادی، هنگامی که جنگجویان مسیحی در جنگ های صلیبی به فلسطین رسیدند، لیمو را دیدند که در باغ های آن سرزمین کشت شده بود.

پلین، گیاهشناس معروف، لیمو را به عنوان پادزهری قوی می شناخت. نظریه پلین در پایان قرن دوم مسیحی دوباره بررسی شد و به اثبات رسید و معلوم گشت که لیمو واقعاً سموم بدن را از بین می برد. ابن سینا پزشک معروف ایرانی آب لیمو را بهترین دارو برای تشنجات ناشی از تب می دانست و یرقان را هم با لیمو معالجه می کرد. 

کسانی که می خواهند خود را لاغر کنند اگر صبح ناشتا آب لیمو ترش را با یک لیوان آب مخلوط کنند و مقدار کمی عسل به آن اضافه نمایند و آنرا بنوشند تا ظهر گرسنه نخواهند شد و بدین ترتیب از شر چربی های اضافی راحت خواهند شد.

بهترین کلسیم آن است که از پوست تخم مرغ و آب لیمو تهیه می کنند. برای تهیه کلسیم طبیعی یک تخم مرغ را تمیز شسته و در یک لیوان بگذارید و روی آن آب یک لیمو ترش را بریزید و آنرا به مدت دو سه ساعت در جای خنکی بگذارید سپس تخم مرغ را در آورده و آب لیمو را که دارای مقدار زیادی کلسیم است می توانید روی سالاد ریخته و یا با عسل یا شکر شیرین کرده بنوشید از تخم مرغ هم که پوست آن نرم شده می توانید هنوز استفاده کنید.

برای گلو درد بهترین دارو، لیمو ترش است. یک قاشق چایخوری آب لیمو ترش را در آب نیم گرم بریزید و با آن غرغره کنید ورم گلو و گلو درد را برطرف خواهد کرد.

برای گرفتگی بینی و زکام کافی است چند قطره آب لیمو را با یک قاشق چایخوری آب مخلوط کرده و در بینی بچکانید.

برای رفع کم کاری معده و روده باید یک لیمو ترش را با پوست و هسته له کنید و آنرا با یک لیوان آب سرد و یک قاشق عسل مخلوط کرده و به مدت یک ساعت قبل از خواب نوشید.

برای جلوگیری از خونریزی بینی کافی است که یک تکه پنبه را آغشته به آب لیمو کرده و در سوراخ بینی بگذارید خون دماغ را برطرف خواهد کرد.

اگر در صورت شما لکه و جوش قرمز رنگ وجود دارد درمان آن با آب لیمو و نمک است. بدین ترتیب که در مقداری آب لیمو نمک بزنید و آنرا با پنبه روی صورت خود بمالید لکه ها و جوش ها را برطرف می کند.

بهترین دارو برای پوست دست شما مخلوط گلیسیرین و آب لیمو است. آب لیمو و گلیسرین را به نسبت مساوی مخلوط کنید و به دست های خود بمالید ببینید که چقدر پوست دست ها صاف می شود. در زمستان برای جلوگیری از سرما زدگی، دست های خود را با آ ب لیمو ماساژ دهید. خوردن آب لیمو سنگ های کلیه را نیز دفع می کند.

ترشی معده، سوء هاضمه، تب و گریپ را هم می توان با لیمو درمان کرد.

گذاشتن یخ و لیمو روی زبان، سکسکه را درمان می کند.

برای شستشوی حلق و حنجره از لیمو کمک بگیرد. کمی آب لیمو و آب مقطر را مخلوط و هر ساعت یک بار آن را قرقره کنید. 

به جای آب اکسیژنه برای شستشوی زخم و خراش های سطحی پوست، می توانید آب لیمو را بگیرید و دو برابر آن آب بیفزایید و با آن زخم ها و خراش های سطحی پوست را بشویید. 

در تمام مواردی که اختلال هاضمه بوجود می آید از قبیل دل به هم خوردگی و نفخ شکم، معالجه با لیمو تجویز شده است. در این مورد 2 لیمو را با پوست و هسته برش بزنید و آن را در یک لیتر آب داغ، یک یا دو ساعت خیس کنید، بعد آن را بفشارید و آب فشرده آن را با قند و یا شکر شیرین کرده و هر روز یک لیوان بنوشید.

یک قطعه پنبه را در لیوانی که محتوی آب لیمو است، فرو کرده و روزی دو بار صبح و شب آن را به لثه های خود بمالید و با انگشتان خود ماساژ دهید ولی مواظب باشید آب لیمو به دندان های شما نرسد. 

وقتی میگرن و سردرد دارید در یک فنجان قهوه یا چای غلیظ یک برش لیمو بیندازید و بنوشید، مصرف آن موجب تسکین درد و میگرن می شود. 

استفاده از لیمو ترش سرگیجه را رفع می نماید، و نیز اگر لیمو با کمی عسل خورده شود، باعث آرامش شده و دل شوره را برطرف می کند. 

اگر پوست شما چرب است، می توانید آن را با لیمو که یک ماده قابض است تمیز کنید. به این ترتیب که یک قاشق چای خوری آب لیمو را در دو فنجان آب مقطر بریزید و با یک پنبه تمیز صورت خود را با آن پاک کنید. این کار باعث کاهش چربی پوست می شود و از پدید آمدن جوش های صورت جلوگیری می کند. در صورت استفاده از این لوسیون برای جلوگیری از رشد باکتری ها بهتر است هر روز یک محلول تازه درست کنید. مصرف این محلول باعث خشک شدن پوست می شود و برای پوست های چرب بسیار مفید است. اما در صورت داشتن پوست خشک از مصرف آن خودداری کنید. 

آب لیمو برای پوست سر بسیار مفید است و شوره سر را کاهش می دهد. عصاره حاصل از آبگیری یک لیموی تازه را حدود ‌١٠ دقیقه بر روی پوست سر مالش دهید و سپس آن را با آب به طور کامل بشوئید. همچنین آب لیمو می تواند به عنوان یک تقویت کننده مو و ضدخارش، به صورت ماساژ بر روی پوست سر استفاده شود.

آب لیمو یک ضد ویروس عالی می باشد و همچنین مصرف آن برای سرماخوردگی شدید بسیار مفید است. بدین منظور یک عدد لیمو را با مقداری نمک میل کنید. در صورت تمایل می توان عصاره گرفته شده را در آب رقیق کرد و سپس مصرف نمود.

به علاوه شستشوی موی چرب با استفاده از آب لیمو باعث کاهش چربی آن می شود. به این صورت که عصاره حاصل از آبگیری دو عدد لیمو در یک لیتر آب مورد استفاده قرار دهید و موهایتان را با این محلول بشویید. این روش باعث درخشان و شاداب شدن انواع موها می شود. همچنین مصرف آن باعث می شود موهای طلایی رنگ روشنتر شوند.

برای نرم کردن پوست زبر ناحیه آرنج، آرنجتان را حدود ‌١٠ دقیقه برروی یک برش لیمو ترش فشار دهید.

لیمو تقویت کننده حافظه است. چند قطره از اسانس لیمو را روی یک دستمال ریخته و از طریق بینی استنشاق کنید. همچنین می توان این کار را در مواقعی انجام داد که می خواهید چیزی رابه یاد بیاورید. مغز شما با استنشاق اسانس لیمو نیروی تازه ای بدست خواهد آورد.

لیمو همواره به عنوان یک ماده تسکین دهنده روح مطرح بوده است. استشمام رایحه معطر لیمو در طی تمرینات تمرکز و تعمق روح (مدیتیشن) بسیار مفید است. برای انجام این کار کافی است که سه قطره از اسانس لیمو را به یک کاسه حاوی آب گرم افزوده و آن را در هوای اتاق قرار دهید. به این ترتیب در طول استشمام رایحه معطر لیمو به یک آرامش مطلوب فکری و روحی دست خواهید یافت.