کاج مطبق یا کاج جزیره نورفولک نوعی درخت مخروطی است که بومی جزیره نورفولک است که بین استرالیا و نیوزیلند در اقیانوس آرام قرار دارد. شرایط محیط برای پرورش گیاه کاج مطبق عبارتند از: نور: متوسط به بالا - غیر مستقیم رطوبت: مرطوب دما: 12_18 خاک: مخلوطی از دو قسمت خاک برگ، یک قسمت تورب و یک قسمت ماسه
دانستنیهای علمی
نام علمي
Araucaria heterophylla
نام لاتين
Norfolk Island Pine
اسم علمی کاج مطبق Araucaria excelsa و از خانواده Araucariaceae می باشد. این گیاه بومی جزیره نور فولک درجنوب کالدونی جدید است
انواع مختلف این گونه عبارتند از :
1 ـ كاج مطبق كوكي ئي A. cookii : اصل آن از استراليا است و شاخه هاي آن طبقه طبقه هستند و در گلدان كاشته ميشود .
2 ـ كاج مطبق هتروفيلا A. heterophylla: با برگهاي سبز روشن كه درموطن اصلي خود و در هواي آزاد به 50 متر مي رسد ولي در گلدان به 170 سانتيمتر تجاوز نمي كند و شاخه هاي آن طبقه طبقه هستند .
3 ـ كاج بلند اكسلسا A. excelsa : كه زادگاه آن جزاير نورفولك Aorfolk ميباشد .
اين كاج كه در جزاير نامبرده بيش از 50 متر قد ميكشد سبز و داراي زيبائي خاصي است .
4 ـ كاج مطبق اكس گلوكا A. ex glauca :
5 ـ كاج مطبق كونينگهام A. cunninghami : است كه بلندي آن به 30 متر مي رسد . برگهايش پهن و تيغ دار هستند .
اين اقسام را تا جوان و كوتاه هستند ميتوان درگلدان كاشته براي زينت سرسراي عمارات و سالونها از آن استفاده كرد ولي همينكه بزرگ شدند يا بايد در نارنجستان كاشت و يا در صندوقهاي بزرگ گذاشته زمستان آنها را در نارنجستانحفظ كرد .
خصوصیات - معرفی
ارتفاع آن ۱ تا ۲ متر و گسترش آن ۸۰-۹۰ سانتیمتر می باشد .
گیاهی است همیشه سبز و دارای برگ های سوزنی آروکاریا به مرور ، شاخه های تحتا نی خود را از دست می دهد
یک واریته آن دارای قد کوتاهی است که در گلدان کاشته می شود.
درتابستان میتوان گلدان آن را در هوای آزاد و نیمه سایه یعنی در سایه سایر درختان قرارداد. رشد این گیاه بسیار بطئی است.
کاج مُطَبَّق نوعی کاج سوزنی است از خانواده اشکوبیان (Araucariaceae). اشکوبیان درختان همیشهسبزی هستند راسته کاجیان (Pinales)، رده ناژویان (Pinopsida)، دستهٔ مَخروطیان (Coniferae یا Pinophyta). زیستگاه اصلی کاج مطبق جزیره نورفولک استرالیا است. رشد آن در محیط طبیعی زیاد ولی در آپارتمان به کندی رشد مینماید احتیاج به اکسیژن فراوان دارد و درجه حرارت بالا را تحمل نمیکند.
شرایط نگهداری کاج مطبق
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
14 درجه سانتیگراد
خاک مورد نياز
خاک برگ، تورب و ماسه
|
کاج مطبق به نور معمولی ، هوای خنک ، خاک همیشه خیس، رطوبت نسبی بین ۵۰ تا ۹۰ درصد و خاک کمی اسیدی احتیاج دارد .
۲ گرم در لیتر سولفات آمونیوم ، هر سه هفته یکبار از فرودین تا شهریور ماه، احتیاجات غذایی این گیاه را بر آورده می کند.
مخلوطی از دو قسمت خاک برگ، یک قسمت تورب و یک قسمت ماسه خاک مطلوب آروکاریا می باشد.
نور: اگرچه سایهٔ روشن را تحمل میکند ولی نزدیک به پنجره با نور ملایم نگهداری کنید البته درختانی که در زمین کاشته شده اند قابلیت نگهداری در آفتاب را نیز دارند . گیاهان گلدانی که در داخل منزل پرورش یافته اند نمی توانند یکباره در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند
دما: در تابستان گرما را تا 40 درجه تقریباً تحمل میکند ولی در زمستان بهیچوجه تحمل یخبندان را ندارد .
آبیاری : در تابستان هفتهای دو بار و در زمستان در ۷ تا ۱۰ روز یکبار آبیاری نما یید خاک را همیشه مرطوب نگهدارید. برای طراوت هرچه بیشتر این گیاه و سبز ماندن برگهای زیبای آن لازم است روزی یکبار با آب پاش برگهای گیاه بویژه برگهای فوقانی آن را مرطوب نمایید.
خاک : خاک کمپوست برای این گیاه مناسب است. خاک را سبک تهیه نمایید مخلوطی از دو قسمت ماسه و سه قسمت برگ پوسیده برای این گیاه مناسب است
درخت را هر چند سال یکبار تعویض کنید. گیاه را در بهار هر سه یا چهار سال یکبار، زمانی که ریشهها در بالای خاک نمایان میشوند، دوباره بکارید. گلدان جدید را با پر کردن آن تا نیمه با خاک، ماسه و مخلوط پیت ماس آماده کنید. درخت را با دقت از خاک در گلدان اصلی خود حفر کنید و آن را در خاک جدید قرار دهید. تا پایان مسیر گلدان را پر کنید و سیستم ریشه را با خاک بپوشانید.
هر بار که دوباره گلدانی میکنید، گلدانی را انتخاب کنید که یک اندازه بزرگتر از گلدان فعلی است.
گلدان باید دارای سوراخ های زهکشی مناسبی در ته باشد تا آب اضافی خارج شود.
در حالی که این درختان دوست ندارند جابجا شوند، لازم است هر چند وقت یکبار آنها را دوباره گلکاری کنید تا خاک تازه و سیستم ریشه در حال رشد را در خود جای دهد.
هرس کاج مطبق
فقط شاخ و برگ های قهوه ای یا مرده را کوتاه
کنید. این نوع درخت نیازی به هرس آرایشی ندارد. تنها کاری که باید انجام
دهید این است که شاخههایی که میمیرند یا نوکهایی که قهوهای میشوند را
کوتاه کنید. از قیچی های تیز برای کوتاه کردن شاخ و برگ های مرده استفاده
کنید.
هنگامی که یک کاج نورفولک را هرس می کنید، از رشد بیشتر نقطه برش جلوگیری
می کنید. بنابراین به جای تشویق رشد جدید، هرس باعث می شود رشد در جای
دیگری رخ دهد و این باعث تغییر شکل درخت می شود.
جابجایی کاج مطبق
از حرکت دادن درخت خودداری کنید. سیستم ریشه کاج جزیره نورفولک بسیار
شکننده است و در صورت جابجایی درخت به راحتی آسیب می بیند. درخت را حرکت
ندهید مگر اینکه کاملاً مجبور باشید، و هنگامی که مکان ایده آلی را پیدا
کردید که درخت در آن رشد کند، آن را تا زمانی که ممکن است در آنجا نگه
دارید.
اگر مجبورید درخت را جابجا کنید، آن را با احتیاط و فقط در فواصل کوتاه حرکت دهید.
مکانی را برای درخت پیدا کنید که به طور تصادفی جابجا نشود، ضربه نخورد، ضربه نخورد یا تکان نخورد.
مقابله به آفات کاج مطبق
برگ های کاج مطبق برگهای آویزان و نازک شده است ; نور کم. آبیاری نامناسب. رطوبت ناکافی. تغذیه ناکافی. سرما یا گرمای بیش از حد و آفات و … همه و همه میتوانند موجب برگهای آویزان و نازک بشوند
یکی از بيماريهاي کاج مطبق آنتراکنوز Anthracnose میباشد که برگهاي سوزني قسمت نوک شاخه هاي فرعي و اصلي قهوه اي مات شده و اندام بارده قارچ روي لکه هاي مسن تر ايجاد مي شود پراکندگي قارچ بيشتر در اثر باد و پاشش آب انجام مي شود. تنظيم شرايط رطوبتي محيط گلخانه در جلوگيري از گسترش بيماري مؤثر است. در صورت ابتلا، مي توان از قارچکشهاي محافظتي همانند مانکوزب و زينب به ميزان 5/1 در هزار به صورت محلولپاشي استفاده نمود.
اصولا در هر شرايطي همراه با رشد كلي گياه ، شاخه هاي پائين ريخته و تنه اصلي لخت ميگردد . براي رفع اين ايراد تنها مي توان دو يا چند گياه كوچكتر را اطراف آن طوري قرار داد تا ساقه بدون برگ كاج را بپوشاند .
اگر مورد بي توجهي قرار گيرد ممكن است نگهداري آن با اشكال مواجه شده برگها زرد و بي حالت شوند .
عیب یابی مشکلات رایج
اگر شاخه ها شل و زرد شدند
کمتر آبیاری کنید. کاج های جزیره نورفولک خاک مرطوب را دوست دارند، اما با
آبیاری زیاد خوب عمل نمی کنند.اگر شاخه ها شل شدند یا شروع به زرد شدن
کردند، درخت را کمتر آبیاری کنید.
درخت فقط زمانی نیاز به آبیاری دارد که اینچ بالای خاک (2.5 سانتی متر) خشک شود.
اگر بیش از حد آبیاری کنید، سوزن های زرد نیز ممکن است ریزش کنند.
اگر
سوزن ها زرد شدند آبیاری خود را تنظیم کنید. زرد شدن سوزن ها (با شاخه های
شل نشده) می تواند نشانه این باشد که به درخت آب کافی نمی دهید. پس از خشک
شدن خاک به طور کامل آبیاری کنید و رطوبت بیشتری برای درخت فراهم کنید.
با مه پاش روزانه درخت می توانید رطوبت را افزایش دهید.
اگر شاخه های پایین قهوه ای شدند به گیاه نور بیشتری بدهید.
مراقب قهوه ای شدن و افتادن شاخه های پایینی باشید. این نشانه ای است که
نشان می دهد درخت نور کافی دریافت نمی کند. درخت را به یک پنجره شمال شرقی
یا شمال غربی، یک پنجره سایه دار جنوبی یا غربی، یا به یک سولاریوم نزدیک
کنید.
کاج های جزیره نورفولک به نور غیر مستقیم خورشید زیادی نیاز دارند.
اگر نمی توانید نور طبیعی کافی برای درخت فراهم کنید، از یک لامپ با طیف کامل که برای گیاهان طراحی شده است استفاده کنید.
در
صورت افت سوزن ها، سطح رطوبت را تنظیم کنید. افتادن سوزن هایی که تغییر
رنگ نمی دهند می تواند نشانه چند چیز از جمله رطوبت زیاد یا خیلی کم باشد.
اغلب، این نشانه رطوبت بسیار کم است. اگر احساس می کنید خاک خشک می شود و
اغلب آبیاری نمی کنید، درخت را بیشتر آبیاری کنید. اگر خاک مرطوب است و
مرتب آبیاری می کنید، آن را کاهش دهید.
افتادن سوزنها همچنین میتواند نشاندهنده نزدیکی بیش از حد درخت به آبخور باشد.
نحوه تکثیر کاج مطبق
این گیاه را نمی توان به آسانی تکثیر کرد ولی با کمی حوصله و پیشتکار می توانید موفق شوید. کاج مطبق از طریق کشت بذر از اواسط بهار تا اوایل تابستان ، در دمای حدود ۲۰ درجه سانتیگراد تکثیر می شود. بذرها را به صورت تک یا پراکنده در سینی بذر یا ظروف کم عمق با قطر دهانه ۱۴ سانتیمتر، حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه بکارید. سعی کنید میزان رطوبت را توسط پوشاندن ظرف با یک ورقه پلاستیکی شفاف یا شیشه بالا ببرید البته گاهگاهی پوشش را بردارید تا از یجاد رطوبت بیش از حد جلوگیری شود و یا اینکه فضای کوچکی را جهت تهویه در پوشش ایجاد کنید. هنگامی که بذر ها جوانه زدند و به بلندی ۵ تا ۵/۷ سانتیمتر رسیدند، می توانید نشاءها را به آرامی بیرون آورده و در گلدانی حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت بکارید.
منابع :
http://fa.wikipedia.org/wiki/کاج_مطبقhttp://farshadpileste.blogfa.comhttp://www.1az4.com/post-1905.aspxhttp://www.farshadpileste.blogfa.com/post-226.aspxhttp://www.golestan-ali.com/80/araucaria-کاج-مطبق گياهان ديگر از همين جنس :
گياهان ديگر از همين خانواده :