شوید - شوت

خصوصیات - معرفی

شوید گیاهی چند ساله و یا یکساله از خانواده چتریان است. ارتفاع آن به 40 تا 60 سانتیمتر می رسد. ساقه ها باریک و متناوب بوده که انشعابات زیادی دارند. برگها نخ مانند هستند ولی از برگهای رازیانه پهنای بیشتری دارند. گلها سفید و یا سفید-زرد هستند که در گل‌آذین چتری قرار می گیرند. بذرها نازک بوده که خطوط برجسته ای بر روی آن قرار دارد. ترکیبات موجود در شوید عبارتند از کربوهیدراتها، فیبر، ویتامین B1، B2، B3، B5، B12 ، ویتامین A، ویتامین C و همچنین کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز، پتاسیم، فسفر، سدیم و روی. ترکیبات معطر شوید شامل Apiole، dillapiole، Carvone، Myristicin و Umbelliferone می شود.

میوه شوید دارای 5/2 تا 4 درصد اسانس می باشد که مقدار آن براساس منطقه جغرافیایی و فصل تغییر می کند و تا 7/7 درصد هم می رسد. قسمت اعظم اسانس میوه شوید، دـ کارن، لیمونن و آلفافلاندرن است که هر سه حدود 90 درصد اسانس را شامل می شوند. ترکیبات دیگر میوه شوید عبارتند از: دیلانوزید، کومارین‌ها، کامپفرول و ترکیب 3ـ گلوکورونیده آن، وی سنین، میریستیسین و سایر فلاوونوئیدها، اسیدهای فنلی، پروتئین(حدود 16 درصد)، چربی (حدود 15ـ 10 درصد). اسانس سر شاخه هوایی شوید که از سر شاخه تازه آن به روش تقطیر با بخار آب به دست می‌آید، شامل 28 تا 45 درصد ترکیبات کتونی مانند کارون می ‌باشد که بر اساس فصل محصول ‌برداری متفاوت است. ریشه گیاه شوید نیز دارای اسانس است که 95 درصد اسانس ریشه را آلفا ـ بتاپینن تشکیل می دهد.

شرایط نگهداری شوید - شوت

نور مورد نياز خیلی زیاد آبياري و رطوبت مرطوب دماي مورد نياز 20-25 درجه سانتیگراد خاک مورد نياز سبک، حاصلخیز و با زهکش مناسب

شوید برای رشد مناسب به آب و هوای گرم به خصوص در تابستان نیاز دارد. شوید به آفتاب کامل برای رشد نیاز دارد و کمترین میزان سایه نیز رشد آن را محدود می کند. بذرهای شوید می توانند بین 3 تا 10 سال قوه نامیه خود را حفظ کنند.

فصل گلدهی شوید شهریور و مهر است. بهترین زمان برداشت برگها در زمانیست که گلها شروع به باز شدن می کنند.

خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی

به دلیل اینکه شوید می تواند حشرات گرده‌افشان را جلب کند، کشت آن همراه با خانواده کدوئیان سودمند است. در مطالعات نشان داده شده است که شوید می تواند با باکتری استافیلوکوکوس و میکروب Saccharomyces cerevisiae مقابله کند.

خواص شوید عبارتند از درمان کمبود اشتها، عفونتها، مشکلات مجاری گوارشی، مشکلات مجاری ادراری، اسپاسم، نفخ، اختلالات خواب، تب، سرماخوردگی، برونشیت، مشکلات کبد و صفرا.

مقابله به آفات شوید - شوت

شوید آفت و یا بیماری خاصی ندارد. گاهی اوقات بلایت و بیماری باکتریایی aster yellows می توانند سبب خسارتهای جدی شوند. شته ها نیز می توانند مشکل زا باشند.

نحوه تکثیر شوید - شوت

تکثیر شوید از طریق کاشت مستقیم بذر در بهار است.

هشدار - عوارض جانبی

مصرف خوراکی شوید معمولا عوارض جانبی به همراه ندارد ولی ساییده شدن آن بر روی پوست منجر به التهابات پوستی و حساسیت پوست در برابر آفتاب می شود. بذر شوید باعث آغاز قاعدگی در زنان می شود و از اینرو سبب سقط جنین در زنان باردار می شود. در نتیجه، زنان باردار نباید از شوید و به خصوص بذر آن استفاده کنند. افرادی که به گیاهان دیگری از خانواده چتریان مثل رازیانه، هویج و ... حساسیت دارند نیز، نباید از شوید استفاده کنند. شوید با لیتیوم تداخل دارویی دارد. این گیاه تا حدودی مدر بوده و بر روی مکانیزم عمل لیتیوم در بدن تاثیر می گذارد و می تواند عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد.

شقاقل آبی آنغوزه کرفس کوهی سِنتِلا