Actinidia arguta hardy kiwi که به فارسی کیوی سخت / هاردی کیوی نامیده میشود، گیاهی از خانواده Actinidiaceae بومی ژاپن، کره، شمال چین، روسیه می باشد. نیاز های این گیاه عبارتند از نور: زیاد رطوبت: مرطوب دمای محیط: نواحی خنک تا معتدل خاک: خاک های اسیدی و حاصلخیز
نام علمي
Actinidia arguta
خصوصیات - معرفی
گیاه "کیوی سخت یا بادوام" گیاهی رونده و چندساله از جنس و خانواده ی کیوی ها است. این گیاه بومی ژاپن، کره، شمال چین و روسیه می باشد. گیاهی دو پایه بوده و در هر گیاه فقط یک نوع از گل نر یا ماده وجود دارد. بنابراین هم گیاه نر و هم گیاه ماده باید کنار هم پرورش داده شوند چرا که برای تولید میوه و بذر نیاز می باشد. گل های کیوی سفید رنگ بوده و هیچگونه شهدی ندارند اما رایحه ی خوبی دارند. گل ها در پایه نر زودتر از پایه ماده باز می شوند و این یکی از روش های تشخیص گیاه نر می باشد. گرده افشانی این گل ها توسط زنبورهای عسل و حشرات دیگر صورت می گیرد.
این گیاه میوه های کوچکی همانند میوه های کیوی معمولی تولید می کند. این میوه از نوع سته و خوراکی هستند و طعمی مشابه با طعم کیوی های معمولی دارند. اما به به رنگ های سبز، مایل به قهوه ای یا ارغوانی و با پوستی صاف و بدون کرک دیده می شوند. در برخی موراد نیز به رنگ قرمز دیده می شوند. این میوه ها اغلب از کیوی های معمولی شیرین تر است و می توان تمام بخش های آن را به مصرف خوراکی رساند و نیازی به پوست کندن ندارد. دیواره خارجی پوست آن صاف و بدون کرک و چرمی است.
سه واریته ی مختلف از این گونه وجود دارد که عبارتند از: Actinidia arguta var. arguta ، Actinidia arguta var. giraldii و Actinidia arguta var. hypoleuca .
شرایط نگهداری کیوی سخت / هاردی کیوی
نور مورد نياز
زیاد
آبياري و رطوبت
مرطوب
دماي مورد نياز
نواحی خنک تا معتدل
خاک مورد نياز
خاک های اسیدی و حاصلخیز
|
گیاه هاردی کیوی گیاهی سریع الرشد است و شاخه های بالارونده ی آن بسیار بادوام و سخت می باشند. و توانایی زنده ماندن در دماهای پایین را تا حدود -34 درجه سانتیگراد دارند. اگرچه شاخه های جوان نسبت به سرمای دیررس بهاره آسیب پذیر می باشند. شاخه های این به حدود 150 روز فصل سرما نیاز دارند اما نسبت به دماهای پایین برای مدت طولانی تر نیز مقاوم بوده و آسیب نمی بینند. اما در این شرایط باید اجازه داده شود تا گیاه نسبت به آب و هوای جدید سازگار گردد. ولی برای کشت موفق این گیاه، یک دوره ی سرمای زمستانه نیاز می باشد. اما یخبندان های سریع و ناگهانی ممکن است جوانه ها و شاخه های جوان را از بین ببرد. این گیاهان همچنین می توانند در نواحی سرد نیز به خوبی رشد کنند.
گیاهان نر و ماده باید با هم در باغ وجود داشته باشند تا میوه دهی امکان پذیر گردد. هر گیاه نر باید قادر باشد شش گیاه ماده را بارور کرده و میوه تولید نماید. گلدهی معمولاً در اواخر بهار رخ می دهد و از سومین سال رشد گیاه آغاز می گردد. برداشت اقتصادی میوه ها نیز در فصل پاییز صورت می گیرد. میوه های رسیده در هنگام برداشت باید دارای 18 تا 25 درصد قند باشند.
استفاده از خاک های حاصلخیز برای کشت می تواند سرعت رشد گیاه را بهبود بخشیده و عملکرد را نیز افزایش دهد.
این گیاه به هرس فراوان اعم از هرس سالیانه ی زمستانه که در آن همه ی شاخه های پس از جوانه ی 8 تا 10 بریده می شوند و هرس سالیانه تابستانه که در آن شاخه های بیش از طویل هرس می گردد، نیاز دارد.
کولتیوارهای وحشی و بومی این گیاهان را می توان به صورت افقی یا روی داربست تربیت کرد. که در این صورت برداشت میوه ها نیز راحت تر خواهد بود. این گیاه می تواند سایه را تحمل کند اما بیشترین میزان محصول را در شرایط آفتابی کامل به دست می آورد.
این گونه از کیوی ها برای رشد به آب فراوانی نیاز دارند بنابراین آبیاری کافی و مناسب در خاک های اسیدی به جلوگیری از مرگ گیاهچه و خفه شدن ریشه کمک می کند.
خواص و کاربردهای دارویی و صنعتی
کیوی منبعی غنی و سرشار از ویتامین C است و بیشترین مقدار ویتامین را در این میوه شامل می شود. دانههای سیاه آن حاوی ویتامین D می باشد. کیوی همچنین دارای ویتامین A و ویتامین های گروه ب می باشد. میوه بسیار کم کالری است. منیزیم بسیار بالایی نیز دارد و به همین خاطر نیز امکان مبتلا شدن به بعضی از سرطان ها و بیمارهای قلبی را کاهش می دهد. همچنین دارای مس، آهن و فسفر است. ۳ گرم فيبـر دارد كه كلستـرول را كاهش داده و از سرطان نیز جلوگيـری می كند و به كنترل انسولين كمك می نمايد. حاوی مقادير قابل توجهی آنتی اكسيدان محلول در چربی است که از این طریق مقابله با سرطان را آسان می کند. در بستنی، ژله ها و طعم دهنده ها و صنایع غذایی کاربردهای زیادی دارد.
ارزش غذایی:
میوه های این گیاه ارزش خوراکی داشته و طعمی مشابه طعم کیوی های معمولی دارند اما کمی شیرین تر می باشند. هر 100 گرم از بخش خوراکی (میوه های) این گیاه دارای 322 کیلوژول (77 کیلو کالری) انرژی، 18 گرم کربوهیدرات های گوناگون، 7.6 گرم قند، 3 گرم فیبر رژیمی، 0.6 گرم چربی، 1.2 گرم پروتئین، 93 میلیگرم ویتامین ث، 288 میلیگرم پتاسیم و 6 میلیگرم سدیم می باشد.
نحوه تکثیر کیوی سخت / هاردی کیوی
تکثیر این گیاهان از طریق کشت بذر، ریشه دار کردن قلمه ها و نیز پیوند زدن روی پایه های کیوی معمولی صورت می گیرد. بذور این گیاهان را می توان به صورت مستقیم در زمین اصلی کشت کرد که در این صورت حدود یک ماه پس از کشت، جوانه خواهند زد.
www.nargil. org