دکتر توفیق احمدی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: فرسایش سالانه خاک در ایران در دهه 90 به بیش از 30 تن در هکتار رسید این درحالی است که فرسایش طبیعی خاک حدود 2 تن در هکتار است .
استاد خاک شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس گفت: روند فرسایش خاک در کشورمان در دهه های 60 و 70 به ترتیب 10 و 20 تن بوده است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر سالانه حدود 5 میلیارد تن خاک در کشور تخریب و فرسایش می شود که این رقم در سال 55 یک میلیارد تن، در سال 65، 1.5 میلیارد تن و در سال 75 نیز 2.5 میلیارد تن بوده است و این روند افزایش تخریب بیانگر شرایط بحرانی در کشور است.
این استاد دانشگاه اثرات فرسایش خاک را کاهش حاصلخیزی خاک، کاهش پوشش جنگلی، کاهش تولیدات زراعی، افزایش سیلاب ها، کاهش تولید برق و کاهش کیفیت آب آشامیدنی عنوان کرد.
وی بهره برداری بی رویه از جنگل ها، مراتع از جمله قطع درختان، چرای نامناسب دام، آتش سوزی گیاهان و اجرا نشدن حفاظت های لازم از حوزه های آبخیزداری در اجرای پروژه های عمرانی از جمله راه سازی، ویلا سازی و شهرک سازی و حفاظت نکردن از خاک را از عوامل موثر در فرسایش خاک دانست.
این استاد دانشگاه گفت: حفاظت از حوزه های آبخیز با اجرای پروژه های آبخیزداری، حفظ تجدید حیات پوشش گونه های مختلف گیاهی، رعایت قرق، ضروری است.
احمدی همچنین شدت فرسایش خاک در مازندران را بحرانی عنوان کرد و اظهار داشت: در سال های اخیر در جنگل ها و مراتع روند تجدید حیات گونه های مختلف گیاهی به دلیل از بین رفتن لایه مفید و موثر خاک در بیشتر مناطق دچار مشکل شده است که این روند در غرب مازندران به خاطرافزایش میزان بارندگی شدیدتر است و افزایش سیل های اخیر در این منطقه نیز بیانگر این وضعیت بحرانی است.
وی ضمن اعلام هشدار به مسئولان ، خواستار توجه جدی آنها به این سرمایه با ارزش و غیر قابل جبران شد تا با تامین اعتبارات لازم و اجرای برنامه های آبخیزداری، فرهنگسازی، کنترل و نظارت و آموزش های لازم به مردم به ویژه بهره برداران از جنگل، مرتع و اراضی شیب دار نسبت به حفاظت از آن اقدام کنند.
این استاد خاک شناسی دانشگاه خاطرنشان کرد: با ادامه این روند در آینده نه چندان دور، نخست شاهد کاهش پوشش گیاهی در مناطق جنگلی و مراتع و در مرحله بعد زمین های بدون پوشش خواهیم بود و سواحل شمالی کشور همچون سواحل ترکمنستان و قزاقستان به مناطق بیابانی و بدون پوشش گیاهی تبدیل خواهد شد.
وی میانگین سطح جنگل های شمال کشور را بین 1.7 تا 1.8 میلیون هکتار عنوان کرد و افزود: سالانه شاهد کاهش بخشی زیادی از پوشش های جنگلی در منطقه هستیم که برنامه ریزی مناسب می تواند در کاهش این پوشش جنگلی موثر باشد.
احمدی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر حیات موجود دریایی نیز با ورود خاک شسته شده از بالا دست و کاهش اکسیژن آب به مخاطره می افتد و حتی رسوب خاک در مزارع نیز مشکلاتی در حوزه کشاورزی بوجود می آورد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی نیز پیش از این روند فرسایش خاک در کشور نگران کننده دانست و افزود: با توجه به روند رشد جمعیت و نیاز به افزایش تولیدات کشاورزی ، ضروری است تا با اتخاذ راهکارهایی روند فرسایش خاک را کند کرد.
اسکندر زند با اشاره به خطر فرسایش خاک در ایران گفت: این روند در آینده بر وضعیت تولیدات کشاورزی در کشور تاثیر خواهد داشت و در این راستا وزارت جهاد کشاورزی به تنهایی متولی امنیت غذایی نبوده بلکه دیگر دستگاهها نیز در این زمینه سهیم و دخیل اند.
ایران دارای 14.3 میلیون هکتار جنگل و بیشه و84.7 میلیون هکتار مرتع و 32.6 میلیون هکتار بیابان و 18 میلیون هکتار زمین کشاورزی آبی و دیم است.