کارشناس جنگل اداره کل منابع طبیعی استان گیلان معتقد است: گیاه پالایی راهکاری مناسب و اقتصادی برای کاهش آلودگی محیط زیست است.
سبک رو فومنی در گفتوگو با ایسنا - منطقه گیلان - اظهار کرد: در دهه گذشته ورود آلایندهها با منشاء انسانی مانند فلزات سنگین در درون اکوسیستم به مقدار زیاد افزایش یافته است که این امر به عنوان یک خطر جدی برای حیات اکوسیستم زمین به شمار میرود.
وی ادامه داد: فلزات سنگین در یک مقیاس وسیع وارد محیط زیست میشوند و تجمع این فلزات در خاک، آب و هوا یک مشکل زیست محیطی بسیار مهم به شمار میرود.
فومنی افزود: محققان به فکر راهکار مناسبی برای کاهش آلودگیهای زیست محیطی شدند و تحقیقات نشان داده است که حضور برخی گونههای گیاهی میتواند اثرات بسزایی در کاهش آلودگیهای زیست محیطی داشته باشد. این فرایند گیاه پالایی یا Phytoremediation نامیده میشود. واژه Phytoremediation از پیشوند یونانی Phyto به معنی گیاه و لاتین remidium به معنی اصلاح یا حذف مواد زیان آور است. گیاه پالایی فناوری مبتنی بر تلفیق فعالیت گیاهان و جامعه میکروبی همراه آن برای تجزیه، انتقال، غیرفعال کردن و ساکن سازی (ایموبلیزه کردن) ترکیبات آلاینده خاک و آبهای زیرزمینی است.
فومنی با اشاره به اینکه گیاه پالایی یک تکنولوژی نوظهور و مقرون به صرفه است و درحقیقت روش بکارگیری گیاهان سبز برای خارج کردن مواد خاص از خاک است، خاطرنشان کرد: گیاه پالایی، یک تکنیک با صرفه اقتصادی، زیست محیطی و علمی است که برای کشورهای در حال توسعه مناسب است و تجارت با ارزشی محسوب میشود.
وی اظهار کرد: متاسفانه با وجود این پتانسیل، هنوز در برخی کشورها به عنوان یک فناوری، استفاده تجاری ندارد. گیاه پالایی با استفاده از مهندسی گیاهان سبز شامل گونههای علفی و چوبی برای جذب مواد آلاینده از آب، خاک یا کاهش خطرات آلایندههای محیط زیست نظیر فلزات سنگین، عناصر کمیاب، ترکیبات آلی و مواد رادیواکتیو به کار برده میشود.
کارشناس جنگل اداره کل منابع طبیعی گیلان تصریح کرد: مهمترین ترکیبات معدنی آلاینده، فلزات سنگین است و میکروارگانیسمهای خاک قادر به تجزیه آلایندههای آلی هستند، اما برای تجزیه میکروبی فلزات نیاز به آلی شدن یا تغییرات فلزی آنها وجود دارد که امروزه از گیاهان برای این بخش استفاده میشود. پیش از این به منظور پاکسازی خاکهای آلوده از روشهایی پرهزینه استفاده میشده است.
وی ادامه داد: براساس تحقیقات دفتر بررسی آلودگی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست، رفع آلودگی خاک معمولا با 2 روش خارج از محل و در محل صورت میگیرد. در روش خارج از محل، خاک آلوده به مکان دیگری انتفال یافته و پس از رفع آلودگی به مکان اولیه برگردانده میشود. در روش دیگر که نیاز به جابهجایی و انتقال خاک وجود ندارد، از قابلیت جذب زیستی آلایندهها با آلی شدن کاسته میشود.
فومنی یادآور شد: برای کاهش آلودگی آلایندههای معدنی در خاک میتوان از روشهای آلی کردن، کمپلکس کردن و افزایش خاک بوسیله آهک استفاده کرد اما بیشتر این روشها گران بوده و سبب تخریب محیط زیست میشوند. در سالهای اخیر با تحقیقات گستردهای که در زمینه گیاه پالایی انجام شده است محققان دریافتند که این روش نه تنها اقتصادی است بلکه بسیار موثرتر از روشهای گذشته است.