مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی گفت: کما گیاهی نایاب بوده که از ریشه گیاه "کما"، آنغوزه به دست آمده و شیره آنغوزه از زمان‌های خیلی دور همواره به عنوان دارو شناخته شده و از آن برای معالجه یا تسکین موارد زیادی استفاده شده است.
حبیب الله شریفی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه خراسان‌جنوبی، اظهار کرد: "کما" گیاهی علفی، کرک‌دار، چند ساله، دارای ریشه کمی ضخیم و گوشتی با ساقه قوی و خشن است.
وی ادامه داد: این گیاه جزء گیاهان "منو کارپیک" بوده، بدین معنی که در طول رویش فقط یک بار به گل می‌رود و سپس دوره رویشی آن خاتمه می‌یابد. مرحله رشد گیاه از اوایل بهار، شروع و تا اواسط تیرماه ادامه دارد، سپس دوره خواب بوته‌های نابالغ، آغاز و تا بهار سال بعد ادامه دارد.
شریفی بیان کرد: حیات گیاه توسط اندام‌های زیرزمینی در ریشه و جوانه انتهایی حفظ شده و زادآوری این گیاه فقط از طریق بذر صورت می‌گیرد.
وی افزود: رفع ناراحتی‌ها و بیماری‌های گوارشی، عصبی، تنفسی، انعقاد و پایین آوردن فشار خون، دفع انگل‌های معده‌ای و روده‌ای، تشنج، آسم، قاعده آور، دندان درد، صاف کردن صدا و رفع ناراحتی‌های حنجره از مزایای "کما" است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با اشاره به سایر مصارف" کما"، گفت: ضد عفونی زمین و مبارزه با کرم ریشه خوار، انگل کش برای دام، استفاده به عنوان ادویه غذا، تهیه نوعی آش از برگ‌های تازه روئیده و ساقه‌های جوان و غنچه‌های گل، استفاده در عطر سازی و تهیه ضماد، جلوگیری از فساد گوشت و پودر آن برای نرم کردن گوشت و دفع برخی حشرات به عنوان خواص آنغوزه نام برده شده است.
شریفی یادآور شد: برداشت این گیاه در استان غیرقانونی بوده و با توجه به خشکسالی‌ها و برداشت‌های بی‌رویه غیر مجاز این گونه گیاهی در حال انقراض است. رویشگاه این گیاه تمام دشت‌های استان بوده و رویشگاه عمده آن دشت زیرکوه و دشت اسفدن قاین است.
محسن پویان، پژوهشگر گیاهان دارویی در بیرجند با بیان اینکه هم‌زمان با گرم شدن هوا، گیاه «کما» از دل خاک می‌روید، به خبرنگار ایسنا گفت: محل رویش گیاه «کما» بیشتر در دشت‌ها بوده و در مناطق کوهستانی به ندرت دیده می‌شود.
وی با اشاره به خواص دارویی این گیاه، بیان کرد: «کما» دارای املاح و ویتامین‌های زیادی بوده که خاصیت ضد میکروب دارد همچنین این گیاه دارای خاصیت‌های زیادی برای انسان است. این گیاه برای گوارش و حذف انگل‌های روده‌ای نیز مفید است. مصرف «کما» حملات صرع را نیز کاهش می‌دهد.
این پژوهشگر گیاهان دارویی ادامه داد: در کشورهای خارجی از صمغ این گیاه، کپسول ضد ویروس برای آنفولانزای خوکی ساخته‌اند. همچنین مصرف این گیاه باعث افزایش هورمون پرولاکتین و در نتیجه افزایش شیر در مادر می‌شود.
پویان با بیان اینکه بد بو کردن شیر مادرانی که تغذیه فرزندان را فراهم می‌کنند یکی از ضررهای مصرف «کما» است، افزود: این گیاه دارویی باید در حد متعادل مصرف شود.
پژوهشگر گیاهان دارویی در بیرجند با اشاره به اقتصادی بودن «کما»، بیان کرد: از صمغ این گیاه، آنغوزه به دست می‌آید. آنغوزه محصولی صادراتی است. در شرایط کنونی، گیاه «کما» به دلیل مصرف بی‌رویه با خطر نابودی روبه‌رو شده است.
پویان با اشاره به خواص دارویی آنغوزه، بیان کرد: این ماده، خاصیت مسکن داشته و در کاهش فشارخون و بیماری‌های قلبی عروقی نیز مؤثر است.
وی ادامه داد: متأسفانه برداشت آنغوزه به روش برش عرضی باعث مرگ گیاه شده و همین موضوع باعث کاهش شدید بوته‌های کما شده و خشک‌سالی‌های اخیر این امر را تشدید کرده است. جوانه‌های گل در این گیاه باعث رشد دوباره آن می‌شود، این در حالی بوده که این قسمت از "کما" نیز مصرف غذایی دارد.
پویان بیان کرد: اگر جوانه گل در گیاه "کما" از بین برود، حداقل 6 سال طول کشیده تا این گیاه برای باری دیگر در زمین رشد کند.
پژوهشگر گیاهان دارویی با بیان اینکه مصرف زیاد "کما" باعث منقرض شدن جوانه‌های مولد آن شده است، اظهار کرد: باید راهکارهای مؤثری برای جلوگیری از این امر ارائه شود. شهروندان در برداشت کامل گیاه "کما" در یک منطقه خودداری کرده و چند بوته‌ای را برای بذرافشانی نیز باقی بگذارند. کاشت بذر این گیاه یکی از راه‌های جلوگیری از نابودی آن است. مأموران منابع طبیعی نیز بذر "کما" را در مناطق مستعد رویش آن، کشت کنند.
وی با اشاره به کمبود آب در خراسان جنوبی، خاطرنشان کرد: شهروندان نسبت به برداشت هر نوع گیاه از دل بیابان نیز باید احساس مسئولیت کرده و از مصرف بیش از حد آن بپرهیزند.