تولید نارنج تراریخته مقاوم به بیماری در کشور

محققان دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان موفق به تولید نارنج تراریخته حامل ژن پروتئین پوششی ویروس تریستیزای مرکبات (CTV) شدند.

به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا، سکینه رضازاده، محقق دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان در تحقیقات پایان نامه اش با راهنمایی دکتر محمدمهدی سوهانی و مشاوره محمدحسین رضادوست به آنالیز نارنج تراریخته حامل ژن پروتئین پوششی ویروس تریستیزای مرکبات پرداخته است.

درخت نارنج در اکثر مناطق مرکبات خیز دنیا به دلیل ویژگی‌های خوب زراعی به خصوص عملکرد میوه، کیفیت، سادگی و مقاومت به پاتوژن‌های مختلف و تنش‌های غیرزیستی سال هاست به عنوان پایه مادری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

امروزه استفاده از ترانسفورماسیون مرکبات ابزاری با اهمیت در اصلاح این گیاهان تلقی می شود. ریز نمونه ها جهت تولید شاخساره‌ی تراریخته، اپی‌کوتیل وهیپوکوتیل گیاهان نارنج بوده است که به مدت چهار هفته در تاریکی و 10 روز در روشنایی رشد کرده بودند.

باکتری مورد استفاده در ترانسفورماسیون Agrobacterium tumefaciens نژاد EHA 105 بوده است که حامل وکتور خاموشی pFGC5941 ، ژن کدکننده پوشش پروتئینی ویروس تریستیزای مرکبات(CTV)، ژن‌های انتخابی مقاومت به کانامایسین درخارج از ناحیه T-DNA برای انتخاب باکتری‌های تراریخته و مقاومت به علف‌کش بستا درناحیه T-DNA بوده است.

تراریزش از طریق همکشتی ریزنمونه‌ها به مدت سه روز با Agrobacterium tumefaciens انجام شد. پس از تراریزش، ریزنمونه‌ها به محیط کشت انتخابی حاوی علفکش بستا با ترکیبی از تنظیم کننده‌های رشد دو میلی‌گرم در لیتر BAP و 0.25 میلی‌گرم در لیتر NAA منتقل شدند. تأیید اولیه گیاهان ترانس ژنیک با بررسی مقاومت گیاهچه ها به علفکش انجام شد.

شاخساره های رشد یافته در محیط حاوی علفکش بستا و گیاهان سازگار شده به شرایط گلخانه برای این کار انتخاب شدند. مقاومت به علفکش بستا در محیط MS مایع با غلظت های متفاوت علفکش بستا انجام شد.

واکنش PCR با آغازگرهای مربوط به ژن CTV،BAR وReal-time برای محاسبه بیان ژن وتعداد کپی ژن CTV وتست الایزا انجام شد.

نتایج به این صورت بود که گیاهانی که به علفکش مقاومت نشان داده بودند ابتدا در PCR ژن BAR و CTV جواب مثبت دادند. سپس در Real-time بیان ژن CTV ورودی و تعداد کپی‌های آن مشخص شد.

ویروس تریستزای مرکبات (Citrus tristeza virus)، عامل مهم ترین بیماری ویروسی مرکبات است که در بسیاری از کشورهای مرکبات خیز جهان باعث خسارت فراوانی به این محصول شده است. پیکره های این ویروس محدود به آوند آبکش بوده و به صورت نیمه پایا توسط گونه های مختلف شته ها انتقال می یابد.