رژیم گیاه خواری می تواند سودمند باشند اما به شرط این که درست و دقیق برنامه ریزی شده باشند. گیاه خواران با یک برنامه ی غذایی مناسب می توانند خطر بیماری هایی چون چاقی، فشار خون بالا، یبوست و سرطان کولون (بخشی از روده ی بزرگ) را کاهش دهند و در صورتی که گیاه خواران برنامه ی ضعیفی داشته باشند خطر بیماری هایی چون پوکی استخوان، نرمی استخوان، کم خونی مربوط به آهن و ویتامین B12 و کندی رشد در کودکان را می توان انتظار داشت .
رژیم گیاه خواری می توانند سودمند باشند اما به شرط این که درست و دقیق برنامه ریزی شده باشند. گیاه خواران با یک برنامه ی غذایی مناسب می توانند خطر بیماری هایی چون چاقی، فشار خون بالا، یبوست و سرطان کولون (بخشی از روده ی بزرگ) را کاهش دهند و در صورتی که گیاه خواران برنامه ی ضعیفی داشته باشند خطر بیماری هایی چون پوکی استخوان، نرمی استخوان، کم خونی مربوط به آهن و ویتامین B12 و کندی رشد در کودکان را می توان انتظار داشت .
رژیم غذایی گیاه خواری و روش صحیح رژیم گیاه خواری
افرادی که خود را گیاهخوار معرفی می کنند ممکن است عادات غذایی مختلف داشته باشند . بعضی از خوردن گوشت و فراورده های لبنی اجتناب می کنند . بعضی از مصرف محصولات لبنی و تخم مرغ اجتناب می کنند و بعضی نیمه گیاهخوار هستند یعنی مرغ و غذاهای دریائی و گاهی گوشت قرمز مصرف می کنند.
رژیم گیاهخواری بیشتر مورد توجه جوانان قرار دارد اما اگر آنها گوشت را از رژیم غذایی خود حذف کنند و بجای آن سیب زمینی سرخ کرده ،چیپس ، پیراشکی و نوشابه را جایگزین کنند، رژیم غذائی سلامتی نخواهند داشت.
گیاهخواران معمولاً وزن متناسب تری نسبت به بقیه افراد دارند. البته به این معنا نیست که اجتناب از گوشت راه اصلی کنترل وزن می باشد. علیرغم مصرف یا عدم مصرف گوشت، مصرف زیاد میوه و سبزیجات بجای شیرینی جات، غذاهای چرب و نوشیدنی های شیرین باعث کنترل وزن می شوند .
فواید رژیم گیاهخواری
وزن مناسب تر با رژیم گیاه خواری:
گیاهخواران معمولاً وزن متناسب تری نسبت به بقیه افراد دارند. البته به این معنا نیست که اجتناب از گوشت راه اصلی کنترل وزن می باشد . علیرغم مصرف یا عدم مصرف گوشت ، مصرف زیاد میوه و سبزیجات بجای شیرینیجات ، غذاهای چرب و نوشیدنی های شیرین باعث کنترل وزن می شوند. بخش عمده غذاهای گیاهی را فیبر تشکیل می‌دهد و وجود فیبر در غذای گیاهخواران باعث احساس سیری خیلی سریع در هنگام گرسنگی می‌شود و بدین ترتیب آنها در واقع غذای کمتری می‌خورند.
کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان با رژیم گیاه خواری:
کاهش بروز برخی از سرطان‌ها در کسانی که از رژیم گیاهخواری پیروی می‌کنند، نشان دهنده اهمیت مصرف میوه و سبزیجات در رژیم غذایی روزانه است. تنها حذف گوشت از رژیم غذایی روزانه دلیل کاهش نیست؛ بلکه توجه به رعایت یک رژیم غذایی صحیح و خوردن غذای سالم می‌تواند سلامتی را به‌دنبال داشته باشد.
کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی با رژیم گیاه خواری:
مطالعات عموماً نشان می دهد که گیاهخواران ۳۰ درصد کمتر از افرادی که گوشت، ماهی و مرغ مصرف می کنند دچار مرگ در اثر بیماریهای قلبی می شوند . حمله قلبی و سکته مغزی یکی از اصلی‌ترین علل مرگ به شمار می روند، اما تحقیقات انجام شده نشان می دهد افرادی که گیاه خوار هستند کلسترول کمتری دارند. بسته شدن رگ های قلب علت اصلی مشکلات قلبی است اما پژوهشگران می‌گویند خطر این بیماری ها با خوردن غذاهایی که فاقد مواد حیوانی است کاهش می یابد.در این مطالعه 28 داوطلب یک رژیم غذایی مبتنی بر گیاهخواری گرفتند که شامل پروتئین، کربوهیدرات و مواد نشاسته ای و چربی بود. این رژیم غذایی شامل سبزیجات، میوه، ذرت، تخمه آفتابگردان و ارزن می شد.
کاهش فشاز خون با رژیم گیاه خواری:
از سوی دیگر بررسی‌های انجام گرفته نشان می دهد که گیاهخواران بسیار کمتر دچار فشار خون شریانی و گرفتگی عروق کرونر و دیابت می‌شوند و میزان کلسترول و اوره در این افراد پایین تر است. به طور کلی فیبرهای گیاهی با نفوذ در زنجیرۀ اسیدهای چرب، آنها را کوتاه می‌کنند و میزان کلسترول را پایین می‌آورند و در نتیجه از بروز چاقی و دیابت نوع ۲ جلوگیری می‌کنند. البته اجتناب از مصرف دخانیات و الکل و داشتن فعالیت بدنی روزانه نیز در این میان بسیار حائز اهمیت است.
جبران کمبودهای رژیم گیاهخواری
یکی از مهم ترین مسائل در رژیم گیاهخواری، تامین پروتئین لازم است. همانطور که می دانیم بیشتر پروتئین، در منابع حیوانی است. پروتئین جزو اساسی هر گونه رژیمی می باشد ، طوری که اگر رژیمی فاقد پروتئین باشد، رژیم صحیحی نیست و فرد رژیم گیرنده را دچار کمبود پروتئین می کند و بیماری های حاصله از این نوع کمبود پیدا می شود. گذشته از آن یک گیاهخوار احتیاج به ویتامین B12، آهن و کلسیم به اندازه پروتئین دارد، آنها را به چه صورت می تواند دریافت و ذخیره کند؟ حال سوال این است که یک فرد گیاهخوار چگونه کبود ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین کند؟
پروتئین
احتیاج به پروتئین در زنان 45 گرم در روز و در مردان 55 گرم در روز می باشد. بیشتر غذاها دارای پروتئین می باشند، به طوریکه اگر رژیم متعادل و متنوعی داشته باشید، می توان گفت شما بیش از حد پروتئین دریافت می کنید! بنابراین واضح است که گیاهخواران به اندازه کافی پروتئین در اختیار دارند، اما همانطور که گفته شد اگر رژیم سالم که دارای تعادل و تنوع باشد.
اگر شما از گروه گیاهخواران Lacto-ovoهستید (لبنیات و تخم مرغ را مصرف می کنید)، به راحتی می توانید از تخم مرغ و لبنیات، پروتئین مورد نیاز بدن خود را تامین کنید. اما اگر جزو گیاهخواران محض هستید، در اینجا برخی از منابع پروتئینی را معرفی می کنم: دانه سویا، دانه گندم، همبرگری که به جای گوشت، سویا دارد، عدس، نخود، آجیل و مغزها، برنج و تمام غلات.
کلسیم
کودکان برای تکامل رشدشان به کلسیم نیاز دارند، بزرگسالان هم به این ماده غذایی محتاجند. سیگاری ها به کلسیم بیشتری محتاجند، زیرا بدن آنها قدرت بسیار کمی برای نگهداری کلسیم دارد. در طول زندگی دو عامل مهم برای استحکام و قوی شدن استخوان ها وجود دارد: مصرف کلسیم و ورزش کردن. این روزها کمتر کسی پیدا می شود که نداند، لبنیات یکی از منابع کلسیم است. اما کلسیم، منابع دیگری هم دارد از جمله: اسفناج، شیر سویا، آب پرتقال غنی شده با کلسیم، کلم، دانه ها، بروکلی، بادام، هویج، خردل، مارچوبه، تره فرنگی، آلو بخارا و غیره. قبل از نوشیدن شیر سویا و آب پرتقال، حتما آنها را هم بزنید تا مطمئن باشید که کلسیم در ته ظرف باقی نمانده باشد.
آهن
نوشیدن چای یا قهوه با غذا یا بعد از غذا، جذب آهن را محدود می کند. به همین خاطر انجمن سلامت پیشنهاد می کند که حداقل تا 3 ساعت بعد از خوردن هر وعده ی غذایی، چای یا قهوه ننوشید. برای اینکه آهن کافی در بدن داشته باشید، می توانید از سویا، عدس، اسفناج، نخود، سیب زمینی، تخمه کدو حلوایی، آجیل، چغندر، خرما، گلابی، آلو، هلو و کشمش استفاده کنید.
ویتامین C
ویتامین C نیز برای افزایش جذب آهن بسیار مفید می باشد. بنابراین بهتر است با غذاهای دارای آهن، آب پرتقال یا آب لیمو نیز میل کنید و یا آن را بر روی غذای خود بریزید.
ویتامین B12
کمبود این ویتامین چه در گروه گیاهخوار و چه در گروه غیر گیاهخوار بسیار کم است. اما اگر کمبود ایجاد شود، خطرات بسیار جدیی در بردارد. گیاهخواران راجع به این ویتامین باید چند نکته بدانند:
بدن انسان توانایی ذخیره کردن ویتامین B12 را برای سال ها دارد. اگر شما به تازگی جزو دسته گیاهخوارن شده اید، برای دهه بعدی، ذخیره بدنتان کافی خواهد بود. اما بهتر است مرتبا مقدار این ویتامین در خون کنترل شود.جلبک دریایی و مخمر از بهترین منابع ویتامین B12 می باشد.
مخمر را به تمام غذاها می توان افزود. پزشکان توصیه می کنند، برای همه افراد مخمر خوب است و بهتر است همه آن را حداقل ماهی یک بار مصرف کنند.
کسانی که سیگار می کشند، مقدار زیادی از مواد مغذی را از دست می دهند. بنابراین، این اشخاص احتیاج به مواد مغذی بیشتر و از جمله این ویتامین دارند.مادران باردار نیز به این ویتامین نیاز دارند. خانم های گیاهخوار و باردار هرروز مکمل این ویتامین را باید مصرف کنند.