تلفات ازت در خاک‌های کشاورزی :
با وجود اثرات مفید کودهای شیمیایی در افزایش تولید محصولات مختلف زراعی و باغی در صورتی که استفاده از کودها به همراه آگاهی و علم و چگونگی کاربرد آنها نباشد نتیجه حاصله چندان مطلوب نخواهد بود.
در زمان‌های گذشته متخصصان و پژوهشگران علم گیاهی غالباً نمی‌دانستند که از مجموع کودهای ازته و ازت معدنی شده خاک فقط 50% مورد استفاده گیاه قرار می‌گیرد و ممکن است ازت به صورت گاز از خاک خارج و یا این که با آب آبیاری و باران از خاک خارج شود.
منبع اصلی ازت برای گیاهان مواد آلی خاک می‌باشد که از باقیمانده حیوانی و گیاهان قبلی حاصل شده و به طور طبیعی و یا در نتیجه عمل انسان به خاک داده شده است.
معمولاً کشت و کارهای صحیح و اصولی مقدار قابل توجهی از ازت را که توسط گیاه از خاک خارج می‌شود با افزودن کودهای آلی و باقیمانده‌های گیاهی به خاک برگردانده می‌شود. اگر کود دامی تازه به صورت جامد یا مایع بلافاصله به داخل خاک برده شود نگرانی از بابت از دست رفتن ازت وجود نخواهد داشت.
در حال حاضر توصیه جهت حفظ تعادل ازت خاک آن است که بقایای گیاهی ، کود حیوان و کود سبز به زمین داده شود تا هم ازت خاک متعادل شود و هم مواد آلی خاک باعث بهبود خواص فیزیکی خاک شود. البته این توصیه‌ای عام نیست. به عنوان مثال زیر خاک کردن بقایای گیاهی در نواحی که بیماری و آفتی غالب وجود داشته باشد توصیه نمی‌شود.
حفاظت و افزایش بازده ازت موجود در خاک در درجه اول بستگی به حفاظت خاک از عوامل فرسایشی، کم‌کردن تلفات به علت شستشو و ممانعت از تشکیل ترکیبات ازتی فرار در خاک خواهد داشت.
در ارتباط با فرسایش و جلوگیری از آن متأسفانه در کشور ما اقدامات مؤثری انجام نشده و پر شدن سدها، جاری شدن سیل و پیشروی کویر و شنزارها معضلات و دشواری‌های فراوانی را موجب شده است، هرآینه در ایران جلوی صدمات فرسایش گرفته شود، طبق برآوردها زیان اقتصادی تلفات ازت نصف خواهد شد.
در ایران میزان تلفات ازت بخصوص در نواحی مرطوب شمال ایران قابل توجه می‌باشد. در نواحی که مقدار بارندگی در حدود یک متر و بیشتر است ازت خاک می‌تواند تا اعماق بیشتر از عمق نفوذ ریشه مهاجرت کند. در این نواحی که خاک در اواخر پائیز یخزده نیست بیشترین تلفات ازت انجام می‌گیرد.
زیرا باران فراوانی باریده و درجه حرارت آنقدر نیست که تعریق و تبخیر تأثیر زیادی در مجموع آب خاک داشته باشد. در این وضعیت می‌توان با داشتن پوشش گیاهی که کربن آنها زیاد است (به مانند خانواده غلات) از ازت خاک قبل از شستشو استفاده کرد.
در نواحی خشک تلفات ازت ناچیز است مگر در محصولاتی که آبیاری فراوانی نیاز دارند. برنج از جمله محصولاتی است که تلفات ازت در آن قابل توجه بوده و روش‌های کشت و کار برنج راهایی برای تقلیل و کاهش تلفات آبشویی باقی نمی‌گذارد.
در نواحی خشک نیز قسمت اعظم تلفات ازت در فصل بارندگی و در غیبت و فقدان پوشش گیاهی صورت می‌گیرد.