Septoria
glum blotch : نام علمی
به این بیـــماری، سوختگی گلوم یا
سوختگی سنبله گندم نیز گفته می‌شود . به نقل از ارشاد (1374)، ابراهیمی و میناسیان
در سال 1352 قارچ
Stagonospora nodorum
را از خوزستان گزارش نموده‌اند
از آن سال تا بهار 1381 گزارشی از این
بیماری در كشور وجود نداشته است. در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد 1381، نمونه‌هایی
از گندم‌های مزارع استان گلستان با علایم سوختگی در سنبله و تیره‌شدن ساقه در
ناحیه زیر محور سنبله، جمع‌آوری و در آزمایشگاه اقدام به بررسی روی آنها شد. طی
این بررسیها پیكنیدیوم‌ها و پرتیسیوم‌های قارچ عامل بیماری روی سنبله گندم مشاهده
و از بافتهای آلوده جداسازی گردید.
با توجه به مشاهدات میكروسكوپی، مشخصات
مراحل غیرجنسی و جنسی قارچ به شرح زیر بود: پیكنیدیوم‌ها به صورت فرو رفته در بافت
(زیراپیدرمی )، كروی شكل و به رنگ قهوه‌ای روشن (عسلی) بوده كه در سطح فوقانی
گلوم‌ها تشكیل‌شده و اندازه‌آنها 210-160 میكرومتر بود. پیكنیدیوسپورها بیرنگ،
استوانه‌ای، مستقیم گاهی با خمیدگیهای نامنظم، اغلب با سه بند و با نوك و انتهای گرد
بوده و اندازه آنها 4-2 * 32-15 میكرومتر بود.
تحت شرایط مرطوب این اسپورها بصورت
رشته‌های صورتی رنگ از دهانه پیكنیدیوم خارج می‌شدند. پریتسیوم‌ها بصورت فرورفته
دربافت، كروی شكل و به رنگ قهوه‌ای تا سیاه بود و اندازه آنها 200-120 میكرومتر
بود. در دهانه هر یك پاپیل كوچكی وجود داشت كه از اپیدرم خارج گردیده و اندازه آن
حدود 15 میكرومتر بود.
آسك‌ها چماقی شكل، استوانه‌ای یا خمیده، برخی پایه‌دار، با
دیواره دو جداره ضخیم كه در هر یك هشت آسكوسپور وجود داشت. اندازه آسك‌ها
10-8 * 64-48 میكرومتر بود. آسكورسپورها تا حدودی دوكی شكل، بیرنگ تا كهربایی، با
سه بند كه در محل بند فشردگی داشته، سلول ما قبل آخر متورم و اندازه آسكوسپورها
6-4 * 32-23 میكرومتربود. براساس مشخصات مرفولوژیك، قارچ عامل بیماری در مرحله غیر
جنسی
.
به دلیل بذرزاد بودن عامل بیماری،
وجود این بیماری در استان گلستان میتواند از اهمیت اقتصادی قابل توجهی برخوردار
باشد. از سوی دیگر، عامل بیماری علاوه برگلوم، پهنك و غلاف برگ و جوانه‌ها را نیز
مورد حمله قرار می دهد.