سرخرطومی های ساقه Ceutorhynchus napi و C. pallidactylus داخل ساقه تونل حفر نموده و آفت زمستانی كلزا در اروپا هستند. پروانه های آفت مانند شب پره پشت الماسی Plutella xylostella ، Mamestra configurata و Loxostege sticicalis نیز در اروپا به كرات دیده می شوند ولی در كانادا با تغذیه از برگ و غلاف ها خسارت شدیدی وارد می كنند. سوسك های پلن خوار نیز از جوانه ها و گلهای كلزای زمستانه و بهاره تغذیه می كنند كنترل شیمیایی این آفات با توجه به گلدار بودن مرحله خسارت و وجود زنبور عسل و حشرات مفید دیگر بسیار مشكل و پیچیده است. سرخرطومی غلاف Ceuthorynchus assimilis یك آفت اقتصادی در كلزای زمستانه در اروپا است اما مگس غلاف هم به كلزای بهاره و هم زمستانه حمله می كند.
هردو آفت تخم خود را درون غلاف ها گذاشته و لارو روی بذور رسیده تغذیه می كند. سن های Lygus مانند Lygus elisus و L. lineolaris اخیرا خسارت اقتصادی به محصول بهاره در كانادا وارد می كنند. در حالی كه L. rugulipennis به گیاهچه های تابستانه در سوئد حمله می نماید. مگس ریشه یا گونه های Delia spp. خسارت اقتصادی به مزارع كلزای بهاره در غرب كانادا وارد نموده كه تخم های آفت در قاعده گیاه گذاشته شده و لاروها درون ریشه در زمان گلدهی و بذر دهی گیاه تونل حفر می كنند. جمعیت بالای گونه های شته خسارت مستقیمی با تغذیه از شیره گیاه وارد می كنند. در مناطق خشك این شته ها بندرت در كانادا مهم هستند ولی انتقال ویروس های گیاهی به خصوص در چین آنها را مهم جلوه می دهد.
1) شته جالیز Aphis gossypii Glover
میزبان ها:
آفات کلزا بسیار پلی فاژ بوده و به خصوص روی گیاهان خانواده های كدوئیان و پنبه و همچنین مركبات دیده می شود. از سبزیجات میزبان آفت خربزه، خیار، بادمجان و توت فرنگی نام برده می شود.
خسارت:
تغذیه از شیره گیاهی و تولید عسلك، انتقال ویروس های مهم گیاهی مانند تریستیزای مركبات از خسارت های آفات کلزا می باشد.
شكل شناسی:
حشرات بالغ بالدار زنده زا دارای سر، سینه و كرنیكول سیاه رنگ و شكم به رنگ ای مختلف است. این شته حدود 2 میلی متر طول دارد حشرات بی بال زنده زا به رنگ های مختلف اغلب سبز مایل به زرد و گاهی سیاه و دارای كرنیكولی سیاه رنگ است. پوره ها در اندازه های مختلف كوچكتر از فرم بالغ و با رنگ های متفاوت از زرد كمرنگ تا سبز روشن می باشند.
زیست شناسی:
شته معمولا بكرزا است ولی در بعضی مناطق دارای سیكل زندگی دو میزبانه و میزبان اولیه آن شامل كنف ، عناب و كاتالپا هستند. این شته می توان گرمای تابستان را تحمل كند و تا 60 نسل در سال داشته باشد. حشرات بالغ مورد توجه مورچه ها هستند. زمستانگذرانی به صورت تخم روی میزبان ثانویه می باشد.
2) شته مومی كلم Brevicoryne brassicae
شته مومی كلم در سال 1317 اولین بار توسط افشار شرح داده شده است. این شته در تمام مناطق كشور دیده شده و روی كلم، شلغم، تربچه و چلیپائیان تغذیه می كند.
شكل شناسی:
شته ماده بی بال به رنگ سبز تیره یا روشن و پوشیده از موم است. سر شته تیره و لكه ای تیره رنگ از سر تا روی شكم كشیده شده است. شاخك شش بندی، كرنیكول ها ای تیره و طول بند سوم شاخك دو برابر بند چهارم است. انتهای بدن 5 یا 6 مو وجود دارد ماده های بالدار به رنگ سبز و پوشیده از موم، سر و سینه خاكستری تیره و لكه تیره از سر تا شكم كشیده شده است. كرنیكول ها ای و دم به رنگ سبز تیره است. طول بند سوم كمی از دوبرابر بند چهارم بلندتر است. شته به برگ، ساقه و گل های گیاه میزبان خسارت وارد كرده و محصول را كاهش می دهد. قاشقی شدن برگ ها و پیچیدگی از علائم خسارت این شته است. تولید عسلك ودر نتیجه جلب قارچ های فوماژین از دیگر علائم خسارت می باشد .
زیست شناسی:
در فصل پاییز شته های بالدار روی خاك و نزدیك طوقه بوته كلم و گل كلم جمع شده و سپس افراد نر و ماده بوجود می آیند. پس از جفتگیری حشره ماده 3 تا 4 تخم روی دمبرگ ها و یا سطح زیرین برگ هامی گذارد كه این مرحله دیاپوز و زمستانگذرانی آفت است. در بهار تخم ها تفریخ شده و شته ماده موسس به صورت بكرزایی تولید مثل می كند. هر شته ماده 80 تا 100 پوره می زاید در فصل تابستان شته دارای چندین نسل است در شرایط مناسب تا 20 نسل در سال گزارش شده است. شته همچنین ناقل بیماری ویرسی در كلم می باشد.
مبارزه با شته ها :
استفاده از نوارهای رنگی زرد رنگ چسبناك توصیه می شود مبارزه شیمیایی بااستفاده از سموم سیستمیك صورت می گیرد كنترل بیولوژیك با استفاده از پارازیتوئیدها و شكارچی ها و همچنین قارچ های بیماریزا انجام شده و از اقدامات زراعی می توان به از بین بردن علف های هرز میزبان آفات کلزا اشاره نمود.
مبارزه بیولوژیك :
لارو مگس های خانواده Syrphidae، زنبوران پارازیتوئید، كفشدوزك ها، شیر شته یا Chrysopidae، قارچ های بیماری زا مانند Verticillium lecani در مبارزه بیولوژیك كاربرد دارند .
استفاده از سمپاش های الكترواستاتیك كه سم را به صورت سوپانسیون در می آورد و به ذره سم بار الكتریكی می دهد باعث آغشتگی كامل گیاه به سم می شود.
3) عسلك پنبه Bemisia tabaci Gennad
خسارت:
این سفید بالك ناقل بیش از60 ویروس مختلف كه بسیاری از این ویروس ها بسیار خسارت زا هستند. همچنین تغذیه مستقیم آفات کلزا با تغذیه از شیره گیاهی باعث ایجاد علائمی مانند نقره ای شدن برگ ها، زردی برگ ها و رسیدن ناهماهنگ میوه های جالیز می شود. حشرات بالغ با ترشح عسلك، گیاهان را چسبناك نموده و محلی مناسب برای قارچ های ساپروفیت آماده می سازند.
میزبان ها:
این سفید بالك دارای دامنه میزبانی وسیعی است كه به بیش از 500 گونه گیاه از 63 خانواده حمله می كند. میزبان های آفات کلزا شامل آووكادو، كلم بروكلی، كلم، كلم چینی، خیار، بادمجان، انجیر، لوبیا، گواوا، پنبه، كاهو، رز، سویا، كدو، سیب زمینی شیرین، گوجه فرنگی، هندوانه و غیره می باشند. همچنین علف های هرزبسیاری میزبان این افت محسوب می شوند.
شكل شناسی:
حشرات بالغ سفید حدود یك میلی متر طول ، پوشیده از موم سفید رنگ و شبیه سفید بالك گلخانه می باشد. تشخیص این دو سفید بالك در مزارع بسیار مشكل است ولی تفاوت های كمی با هم دارند. برای مثال بال در عسلك پنبه به صورت شیروانی روی بدن و كمی دور نگه داشته می شود كه بدن زرد كمرنگ حشره مشخص است، حشرات بالغ تخم های خود را به طور تصادفی به صورت منفرد یا مجتمع معمولا زیر سطح برگ ها می گذارند در صورتی كه سفید بالك گلخانه تخم های خود را به صورت نیم دایره می گذارد. البته لازم به ذكر است كه روی برگ های مسطح تر مانند فیكوس تخم های عسلك نیز به صورت نیم دایره می باشد. چهار مرحله غیر بالغ حشره شامل سنین پورگی همه غیر فعال هستند. ظاهر آنها بسته به نوع میزبان متفاوت است ولی معمولا زرد رنگ و در انتها نوك تیز تر از سفید بالك گلخانه می باشند. مرحله چهارم قبل از بلوغ یا شفیرگی عسلك دارای دو لكه چشمی قرمز رنگ است.
زیست شناسی:
این سفید بالك دارای مراحل تخم، چهار سن پورگی و بالغ می باشد. زمان تكمیل هر سیكل به طور متوسط 70-15 روز بسته به شرایط محیط و میزبان طول می كشد. در تحت شرایط كنترل شده آفت می تواند در دمای 30 درجه سانتیگراد در 17 روز سیكل خود را كامل نماید. نسل های آفت نیز معمولا با هم همپوشانی دارند. تخم آفت داخل بافت مزوفیل یا بافت های داخلی زیر برگ های بالای گیاه گذاشته می شود. این تخم ها با پیوستی به برگ متصل می شوند. تخم ها در ابتدا سفید بوده ولی بعدا و قبل از تفریخ ای می شوند.
حشرات ماده 300-28 تخم بسته به شرایط محیطی و میزبان می گذارند. در دمای 32 درجه سانتیگراد انكوباسیون تخم 5 تا 22 روز طول ی كشد. دمای پایین مرگ و میر را بالا می برد و رطوبت نیز در زمان انكوباسیون و مرگ و میر تخم ها نقش دارد. پوره سن اول بعد از خروج از تخم مسافت كمی حركت كرده و محلی برای تغذیه پیدا می كند. در محلی كه پیدا می كند سه سن پورگی غیر متحرك را طی می نماید. پوره ها تخم مرغی و كرمی رنگ و كل دوره پورگی 4-2 هفته طول می كشد. حشرات بالغ در اوایل صبح ظاهر شده و در ساعات ابتدایی جفتگیری می كنند. طول عمر حشرات بالغ بین 6 تا 55 روز است. ممكن است تولید مثل بدون جفتگیری نیز دیده شود كه حشرات ماده جفتگیری نكرده به صورت بكرزا تولید تنها حشرات نر كند.
مبارزه با سفید بالك ها :
روش مناسبی برای كنترل سفید بالك ها وجود ندارد مرگ و میر تخم ها معمولا كم است. آب و هوا و شكارچی ها مراحل پورگی ابتدایی را به شدت كاهش می دهند ولی روی سایر مراحل اثر كمی دارند. در گذشته با استفاده از سموم شیمیایی حشرات بالغ به آسانی از بین می رفتند اما مقاومت در برابر حشره كش های شیمیایی امروزه مسئله بغرنجی شده است و بكارگیری مكرر سموم مختلف روی سایر آفات کلزا تاثیر می گذارد. تركیبی از سم پاشی و اقدامات زراعی بهترین راه كنترل آفت می باشد.
اقدامات زراعی مانند استفاده از مالچ های جلوگیری كننده در صورت آلودگی كم، كنترل علف های هرز میزبان، استفاده از گیاهان تله، كشت های متداخل محصولات مختلف، استفاده از ارقام مقاوم، عوامل كنترل بیولوژیك مانند پارازیتوئید ها از جمله Encarsia formosa، شكارچی ها و عوامل بیماریزا مانند Verticillium lecani (با نام تجارتی Mycotal یا (Vertok، Beuveria bassiana استفاده متناوب از سموم روش های كنترل آفات کلزا محسوب می شوند. استفاده از كنترل كننده های رشد یا IGR های هورمونی مانند آدمیرال كه شبیه هورمون جوانی است در دز كم تاثیر زیادی در كنترل این گروه از آفات کلزا دارند. استفاده از این سموم باعث عقیمی حشرات بالغ و همچنین جلوگیری از تفریخ تخم ها شده و شفیره را سیاه می كند .
4) سن سبز پنبه : Pentatomidae
Nezara viridula L Hemiptera
این سن یكی از آفات کلزا بسیار پلی فاژ دنیا بوده كه روی انواع درختان از جمله توت، محصولات زراعی و علف های هرز تغذیه می كند.
خسارت: تغذیه و خسارت مستقیم آفات کلزا باعث ایجاد كاهش محصول می شود. نفوذ استایلت ها و تزریق بزاق به بافت گیاه صدمه می زند و بی رنگی و تغییر شكل اندام های گیاهی را ایجاد می كند و از بین رفتن مواد غذایی گیاه رشد آن را به تعویق می اندازد. انتقال اسپور قارچ های بیماری زا به طریق مكانیكی نیز امكان پذیر است.
شكل شناسی:
حشره كامل 18-14 میلی متر طول و 11-9 میلی متر عرض دارد. رنگ بدن سبز، تخم ها سفید كرمی، پوره ها نارنجی رنگ با سری قرمز هستند.
زیست شناسی: زمستانگذرانی به صورت حشره كامل زیر بوته ها و پناهگاه های دیگر بوده و در بهار ظاهر شده و تخم گذاری می كند. تخم ها در دسته های 70-40 تایی زیر برگ ها گذاشته می شوند.تعداد تخم در هر حشره ماده تا 160 عدد شمارش شده است. اسن آفات کلزا دارای چهار نسل در سال است.
مبارزه:
استفاده از سموم اكسی دیمتون متیل مایع امولسیون شونده 25 درصدو مونوكلروفوس 40 درصد به میزان یك لیتر در هكتار یك یا دو بار در سال توصیه می شود.
5) سیمفیلای باغی Scutigella immaculata
این آفات کلزا دارای انتشار جهانی بوده و از ریشه تعداد زیادی از گیاهان در مزارع و گلخانه ها تغذیه می كند .
شكل شناسی :
سیمفیلای بالغ دارای بدنی باریك و سفید رنگ، حدود یك سانتی متر طول، دارای یك جفت شاخك بلند و 12 جفت پای كوتاه است.
زیست شناسی :
تخمگذاری آفات کلزا در بهار شروع و ادامه دار است. تخم ها به صورت دسته های 20 تایی داخل خاك صورت گرفته و دوره انكوباسیون تخم 10 روز می باشد. آفات کلزا دارای شش پوست اندازی بوده و طی 50-40 روز كامل می شود. تمام مراحل زندگی داخل خاك طی می شود. در شرایط نامناسب آفات کلزا داخل خاك تا 5-4 سال زندگی می كند.
مبارزه :
غرقآب نمودن زمین به مدت دو ماه در تابستان و یا یك ماه در زمستان تا دو سال آفات کلزا را دور نگه می دارد. ضدعفونی خاك گلخانه ها با سموم شیمیایی و یا بخار آب، استفاده از پودر لیندین به نسبت نیم پوند در 100 لیتر آب و دادن سم مالاتیون همراه آب آبیاری از روش های كنترل آفات کلزا محسوب می شوند.
6) راب لكه دار باغی Limax maximus
این ها به بوته های جوان و ساقه ها و اندام های هوایی گیاه صدمه می زنند.
شكل شناسی :
راب به طول 10 تا 20 میلی متر دارای لكه های سیاه كشیده در سطح پشتی و پهلو ها می باشد.
زیست شناسی :
تخم ها در دسته ئهای 30 تا 50 تایی در پاییز در خاك گذاشته شده و روی آنها با مایع لزج زرد رنگی پوشانده می شود كه این مایع بزودی خشك می شود.
مبارزه :
گرد پاشی محل آلوده با سم متالدهید 15 درصد و تكرار آن هر دو یا سه هفته و محلول پاشی با متالدهید 20 درصد توصیه می شود.
7) سوسك برگخوار چلیپائیان یا سوسك منداب
Entomoscelis adonidis Pall
این سوسك در تمام مناطق ایران به خصوص شمال كشور دیده می شود امروزه با كشت وسیع كلزا این سوسك یكی از مهمترین افات کلزا این محصول محسوب می شود.
خسارت :
لارو این آفات از برگ گیاهان خانواده چلیپائیان به خصوص شلغم و ترب تغذیه کرده و تنها رگبرگ ها را باقی می گذارد.
شكل شناسی :
حشره بالغ سوسكی به طول 10-8 میلی متر، ای- قرمز، پیش گرده پهن و دارای یك نوار عرضی تیره، شاخك 11 بندی و سطح زیرین بدن حشره سیاه است. بالپوش ها هر یك دارای دو نوار سیاه رنگ است كه یكی در كناره بیرونی و دیگری در كنار بالپوش دیگر قرار دارد. پنجه پا چهار بندی است. لارو آفات کلزا كارابی فرم دارای سه جفت پای سینه ای، دراز ، به طول 12-10 میلی متر، سر لارو سیاه رنگ و پشت آن خاكستری تیره ئو زیر
شكم زرد است. در سطح پشتی بدن زگیل هایی دیده می شود.
زیست شناسی :
زمستانگذرانی آفت به صورت تخم در خاك می باشد. در بهار با مساعد شدن هوا لارو ها از خاك خارج شده و از پارانشیم برگ تغذیه می كنند. لارو پس از تغذیه و رشد كامل و سه بار پوست اندازی در خاك شفیره می شود. این حشره در سال دارای یك نسل است.
8) كك چلیپائیان : Chrysomelidae
Phyllotreta cruciferae (Goez) Coleoptera
خسارت :
خسارت آفات کلزا توسط حشرات بالغ ایجاد می شود كه برگ ها را سوراخ می كنند. لاروها از ریشه تغذیه می كنند ولی خسارت آنها چشمگیر نیست.
شكل شناسی :
حشرات بالغ سیاه، متالیك و دارای پای عقب بزرگ و جهنده دارند. لارو سفید و بدون پا، پا و سینه ای، شفیره دارای پیوست های آزاد می باشد.
زیست شناسی :
زیست شناسی شبیه آنچه در باره كك سیاه كلم گفته شد می باشد. تعداد تخم ها 35 تا 70 عدد و تعداد نسل هم یك نسل در سال است.
مبارزه با كك های نباتی :
ردیابی آفت اولین مرحله مبارزه با كك ها می باشد. مبارزه زراعی شامل كشت گیاهان تله یك یا دو هفته قبل از كشت محصول اصلی در كناره ها یا نزدیك محل زمستانگذرانی آفات کلزا و سپس سمپاشی آنها، كشت بسیار زودهنگام محصول یا در مناطق خاص تاخیر انداختن كشت تا اتمام تغذیه نسل بهاره، حذف علف های هرز میزبان، مبارزه بیولوژیك با استفاده از دشمنان طبیعی، استفاده از ارقام مقاوم، سمپاشی در صورت لزوم در حواشی مزرعه با سموم تماسی و گوارشی مثل سوین، گوزاتیون و دیپتركس و استفاده از بذور دارای پوشش سمی روش های مبارزه با این آفات کلزا می باشند.
9) كرم طوقه بر یا شب پره زمستانی: Noctuidae
Agrotis segetum Lepidoptera
این آفات کلزا در تمام مناطق كشور وجود داشته و روی چغندر قند، پنبه، خیار، كدو، سیب زمینی، یونجه، بادمجان، گوجه فرنگی و … خسارت میزند. لارو آفت به ریشه و طوقه گیاه میزبان حمله می كند.
شكل شناسی :
حشره كامل شب پره ای به طول 22-14 و عرض با بال های باز 30-27 میلی متر، بال جلو ای روشن تا تیره، روی هر بال جلو سه لكه كشیده مثلثی، گرد و لوبیایی تیره دیده می شود. بال عقب روشن است. لارو از خاكی، خاكستری تا سیاه رنگ به طول 50-45 میلی متر در حداكثر رشد و روی سطح پشتی یك نوار باریك روشن دیده می شود. پشت سینه اول یك لكه ای یا سیاه رنگ پهن وجود دارد. لكه های تیره دیگری نیز روی سایر بندها قابل مشاهده است. شفیره كله قندی، حنایی به طول 20-15 میلی متر و در انتها دارای تعدادی خار است. تخم ها حدود 5/0 میلی متر ابتدا سفید شیری و سپس لكه های ای پیدا كرده و در پایان سیاه می شوند.
زیست شناسی :
زمستانگذرانی به صورت لارو بالغ در عمق 15-10 سانتی متری خاك است و با مساعد شدن هوا به سمت سطح خاك آمده داخل لانه هایی شفیره می شوند. پس از ظهور و جفتگیری حشره ماده تخم های خود را در سطح زیرین برگ های علف های هرز و گیاهان به صورت انفرادی و یا دسته ای می گذارد. هر حشره ماده قادر به گذاشتن تا 800 تخم است. لاروهای خارج شده از تخم به صورت دسته جمعی از برگ تغذیه كرده و از سن دوم به بعد از طوقه ها می خورد. لاروها تا 5 بار پوست اندازی كرده و در خاك شفیره می شوند. این آفات کلزا تا سه نسل در سال دارد.
مبارزه :
استفاده از طعمه مسموم : لیندین 25 درصد 600 تا 1000 گرم، سبوس گندم یا كنجاله تخم پنبه 100 كیلو گرم و آب 50 لیتر كه ابتدا سم را در آب حل نموده و بتدریج روی سبوس می ریزند تا خمیری شود. میزان كاربرد طعمه در هكتار حدود 80 كیلوگرم است كه در عصر و غروب پاشیده می شود. مبارزه زراعی شامل شخم زمستانه و یخآب نمودن زمین های آلوده و مبارزه با علف های هرز توصیه می شود.
10) سفیده بزرگ كلم Pieris brassicae L.
این آفات کلزا در تمام مناطق كشور مشاهده گردیده است .
خسارت :
لارو این آفات کلزا از برگ گیاهان میزبانی مانند كلم، گل كلم، كلم قمری، تربچه و شلغم تغذیه می كند.
شكل شناسی :
پروانه بالغ نسبتا بزرگ، سفید، عرض با بال های باز 50-40 میلی متر می باشد. بال های جلو سفید در كناره بالایی دارای لكه بزرگ سیاه رنگی است. وسط بال های جلویی حشرات ماده دو خال سیاه ودر حشرات نر بدون خال سیاه است. بال های عقبی سفید و دارای یك خال سیاه است. لارو خاكستری مایل به سبز و دارای سه نوار طولی زرد رنگ، شكم روشنتر و دارای لكه سیاه است. شفیره سه گوش، زرد رنگ با خال های سیاه است. تخم ها استوانه ای، زرد و به قطر نیم و طول یك میلی متر بوده و روی آنه شیارهای طولی دیده می شود.
زیست شناسی :
زمستانگذرانی آفت به صورت شفیره روی نباتات میزبان و یا پناهگاه ها می باشد. در بهار حشرات بالغ ظاهر شده و پروانه ماده 300-200 تخم روی بوته كلم می گذارد. پس از 15-10 روز لارو های زرد رنگ كوچك از تخم ها خارج شده و دسته جمعی تغذیه می كنند. لارو این حشره ایجاد پیله نمی كند بلكه روی گیاه میزبان شفیره می شود. این آفت دارای 4-2 نسل در سال بسته به شرایط آب و هوایی است.
11) سفیده كوچك كلم یا سفیده تربچه Pieris rapae L.
این آفت در تمام مناطق كشور مشاهده گردیده است.
خسارت :
لارو این آفت از برگ گیاهان میزبانی از خانواده چلیپائیان، كلم و تربچه تغذیه می كند.
شكل شناسی :
پروانه بالغ نسبتا كوچكتر از سفیده بزرگ و سفید رنگ می باشد. بال های جلو سفید در كناره بالایی دارای لكه بزرگ سیاه رنگی است كه از لكه پروانه قبلی كوچكتر است. وسط بال های جلویی حشرات ماده دو خال سیاه ودر حشرات نر یك خال سیاه است. عرض پروانه با بال های باز 45 میلی متر می باشد. بال های عقبی سفید است. لارو سبز و بسیار شبیه سفیده بزرگ است. روی حلقه های بدن لكه های زردی دیده می شود كه با هم نوار های زرد رنگی در طول بدن ایجاد می كنند تخم ها استوانه ای، زرد و روی آنها شیارهای طولی دیده می شود.
زیست شناسی :
زمستانگذرانی آفت به صورت شفیره روی نباتات میزبان و یا پناهگاه ها می باشد. در بهار حشرات بالغ ظاهر شده و پروانه ماده روی چلیپائیان تخم می گذارد. این آفت دارای 6-4 نسل در سال بسته به شرایط آب و هوایی است.
12) سفیده شلغم Pieris napi L.
این آفت در بیشتر مناطق كشور مشاهده گردیده است.
خسارت :
لارو این آفت از برگ گیاهان میزبانی از خانواده چلیپائیان، كلم و تربچه تغذیه می كند.
شكل شناسی :
پروانه بالغ نسبتا كوچكتر از سفیده های بزرگ و كوچك كلم و سفید رنگ می باشد. عرض پروانه با بال های باز 40 میلی متر می باشد. رگبال ها در پروانه های ماده كاملا مشخص و در اطراف آنها پولك های ریز تیره رنگی مشاهده می شود. در حشرات نر نیز رگبال ها مشخص و در گوشه هر بال یك لكه و یك خال سیاه دیده می شود.
زیست شناسی :
زمستانگذرانی آفت به صورت شفیره روی نباتات میزبان و یا پناهگاه ها می باشد. در بهار حشرات بالغ ظاهر شده و پروانه ماده روی گیاهان میزبان تخم می گذارد.
13) پروانه بید كلم Plutella maculipennis Curt
این آفت در تمام مناطق كشور مشاهده گردیده است.
خسارت :
لارو این آفت داخل برگ گیاهان میزبانی مانند كلم، گل كلم، كلم قمری، تربچه و شلغم تغذیه و ایجاد دالان می كند.
شكل شناسی :
پروانه بالغ كوچك، بال های جلو باریك و كشیده و كناره های آن ریشك دار است. عرض پروانه با بال های باز 16-11 میلی متر می باشد. قاعده بال ها به رنگ ای روشن و بخش جلویی آن سفید عاجی است. وسط بال های جلویی سه لكه متصل به هم دیده می شود. بال های عقبی خاكستری و دارای حاشیه ریشك دار است. رنگ بال های جلویی حشره ماده روشن تر از حشرات نر می باشد. لارو دوكی كشیده به طول 10-8 میلی متر به رنگ سبز روشن است. تخم ها بیضوی به رنگ زرد لیمویی می باشند.
زیست شناسی :
زمستانگذرانی آفت به صورت شفیره روی نباتات میزبان و یا پناهگاه ها می باشد. حشرات بالغ شب فعال بوده و در شب نیز جفتگیری می كنند. پروانه ماده به صورت منفرد یا دسته ای در سطح زیرین برگ ها و روی رگبرگ ها تخم می گذارد. تعداد تخم تا 180 عدد در دسته های 8-3 تایی می باشند. با تفریخ تخم ها لارو های ریز آفت در سطح زیرین برگ ها از پارانشیم تغذیه می كند. با رشد لارو تغذیه آفت باعث سوراخ شدن برگ ها می شود. لارو روی برگ ها و یا گلبرگ ها تبدیل به شفیره شده و سپس حشرات بالغ ظاهر می شوند. این آفت تا 12 نسل در سال بسته به شرایط آب و هوایی دارد.
مبارزه :
استفاده از سموم سیستمیك، پرفكتیون و روگور برای از بین بردن لاروها
14) كرم ساقه خوار كلم یا كرم تارتن شرقی كلم:
Hellula undalis (Fabricius)
این آفت روی گیاهان خانواده چلیپائیان و یونجه فعال است
خسارت :
لارو های آفت از داخل ساقه های میزبان تغذیه می كند. در صورتی كه گیاه در مرحل اولیه رشد باشد خسارت آفت باعث از بین رفتن گیاه خواهد شد. در بعضی گیاهان مانند تربچه لارو داخل ریشه نیز می شود.
شكل شناسی :
آفت پروانه ای به طول هشت میلی متر، بال های جلویی ای مایل به قرمز با نوارهای موجدار روشن و تیره بوده و روی هر بال جلو یك لكه ای بیضی شكل دیده می شود. بال های عقبی ای روشن با ریشك هایی در حاشیه، لارو زرد رنگ با نوارهای ای و سری به رنگ قرمز است. لارو در حداكثر رشد 15 میلی متر طول دارد.
زیست شناسی :
حشرات ماده تخم های خود را روی برگ ها گذاشته و لارو جوان وارد ساقه می شود. لارو پس از تغذیه در بقایای گیاهی شفیره می شود. طبق گزارش های موجود آفت در ایران دارای پنج نسل است ولی در هند تا 12 نسل از آن در هر سال گزارش شده است.
مبارزه :
به خاطر وجود آفت داخل ساقه سمپاشی معمولا موثر نمی باشد. تنها در صورت امكان در تراكم های بالا می توان از سموم پودری در خاك استفاد نمود كه لارو ها را بلافاصله پس از خروج از تخم بكشد.
![کرم ساقه خوار کلم]()
![کرم ساقه خوار کلم]()
15) سوسك گلخوار بور : Scarabaeidae
Epicometis hirta Poda Coleoptera
این آفت اولین بار توسط افشار در سال 1316 گزارش گردید. این آفت به گل و گاهی برگ درختان جنگلی و باغی از جمله اكاسیا، توسكا، ولیك، سیب جنگلی، صنوبر، اقاقیا، نسترن،گوجه و انار حمله می كند. خسارت آفت توسط حشرات بالغ ایجاد می شود. لاروها خسارت چندانی ندارند.
شكل شناسی :
حشره بالغ به رنگ سیاه مات با كرك های متراكم زرد روشن پوشیده شده است. بالپوش ها دارای نقاط سفید كوچكی است . روی پیش گرده یك خط برجسته وجود دارد.
زیست شناسی :
زمستانگذرانی این آفت به صورت حشره كامل داخل خاك و یا لانه های شفیرگی در عمق تا 20 سانتی متری خاك طی می شود. اگر هوا در پاییز و زمستان گرم شود حشرات بالغ از خاك خارج می شوند. در اوایل بهار با مساعد شدن هوا حشرات بالغ بتدریج ظاهر شده و از گل درختان تغذیه می كنند. بعد از چند روز تغذیه حشرات بالغ جفتگیری و حشره ماده تا 20 تخم داخل خاك می گذارد. دره انكوباسیون تخم دوهفته طول كشیده و لارو دارای سه سن می باشد. لارو ها از مواد آلی پوسیده خاك و حتی ریشه گیاهان علفی تغذیه می كنند. لاروها سپس لانه ای شفیرگی در خاك تشكیل داده و درون آن شفیره می شوند. دوره شفیرگی یك هفته طول كشیده و سپس حشرات بالغ ظاهر می گردند. این آفت دارای یك نسل در سال است.
16) سوسك گلخوار سیاه :
Oxythyrea cinctella Schaum Coleoptera Scarabaeidae
این آفت نیز اولین بار توسط افشار در سال 1316 گزارش گردید. این آفت به گل و گاهی برگ درختان جنگلی و باغی از جمله اكاسیا، توسكا، ولیك، سیب جنگلی، صنوبر، اقاقیا و نسترن حمله می كند. خسارت آفت توسط حشرات بالغ ایجاد می شود. لاروها خسارت چندانی ندارند.
شكل شناسی :
حشره بالغ سوسكی به طول 12-9 میلی متر، بالپوش ها سیاه و پیش گرده دارای دو نوار جانبی سفید رنگ و دو لكه جانبی سفید است.
زیست شناسی :
زمستانگذرانی این آفت به صورت حشره كامل داخل خاك و یا لانه های شفیرگی خاك طی می شود. این آفت دارای یك نسل در سال است.
مبارزه با سوسك های گلخوار :
اكثر مواقع جمعیت آفت به حدی نیست كه مبارزه را توجیه كند ولی در صورت لزوم و با توجه به بیولوژی آفت با حشرات بالغ باید مبارزه صورت گیرد كه سمپاشی در مرحله گل نیز باعث ریزش گل ها خواهد شد. معمولا تمام گل های روی یك درخت به میوه تبدیل نمی شود و تا حدی خسارت آفت قابل چشم پوشی است. در صورت لزوم از سموم مالاتیون و سموم كم خطر می توان استفاده كرد