نام علمی : Karnal bunt
بیماری در مناطقی چون فارس، هرمزگان، بوشهر، جیرفت و کرمان انتشار دارد. عامل
بیماری قارچ دیگری از جنس تیلشیا به نام T.indica این قارچ در اصل به گندم معمولی (گندم نان)
حمله می کند ، اما تریتیکاله و گندم دوروم نیزممکن است آلوده شود بیماری معمولاً
در خرمن و از روی دانه های شکسته که قسمتی از آنها آلوده به سیاهک است ، قابل
تشخیص است.
تشخیص در مزرعه مشکل است ، زیرا تنها چند گل در هر سنبله آلوده می شود
(جز در مواردی که بیماری خیلی شدید باشد ) بنابراین در مزرعه ، بوته های آلوده
براحتی از چشم مخفی می مانند . در بذرهای بیمار قسمتی از بذر سالم باقی می ماند و
قسمت دیگر آن همراه با جنین به توده ای از اسپورهای سیاه و خشک تبدیل می سود . در
اینجا نیز مانند سیاهک معمولی ، بوی زننده ماهی گندیده متصاعد می شود .
تلیوسپورهای T.Indicaکم و بیش کروی، بزرگ با
قطر۲۵-۳۰ میکرون و سیاهرنگ هستند. سطح آنها کم و بیش مشبک است . اسپور پس از جوانه
زنی تولید یک میسلیوم اولیه می کند که از آن اسپوریدیهایی متعددی آزاد می شود .
بذرها یا خاک آلوده به اسپور قارچ ، مهمترین منابع آلودگی اولیه هستند .تلیوسپورها
در سطح خاک جوانه می زنند و اسپوریدهای زیادی تولید می کنند .
اسپوریدیها توسط باد و حشرات پخش می شوند و در طی مرحله گلدهی گیاه تخمدانها را
آلوده کرده ، ممکن است تمام یا قسمتی از دانه ( در بیشتر موارد ) توسط میسیلیوم
قارچ اشغال شده ، به توده اسپورتبدیل شود .
▪ کنترل:
هر چند برای توصیه روشهای مناسب کنترل بیماری به تحقیقات بیشتری نیاز است ،
استفاده از بذر سالم ضروری است .اطلاعات جمع آوری شده درمکزیک روی ضد عفونی
شیمیایی بذرها نشان داه که ضد عفونی با PCNB به میزان یک کیلوگرم برای هر تن بذر ،
تأثیر مناسبی در کنترل اسپورهای بذر داشته است با وجود اینکه بیماری بومی منطقه
پنجاب و شبه قاره هند است ، در سوریه ، لبنان ، عراق وترکیه نیزگزارش شده است . به
نظر می رسد که وجود آن در سایر مناطق دنیا ، باتوجه به عوامل محیطی ، محدود باشد .
▪ کنترل شیمیایی:
۱) سایپروکونازول(آلتو) SL ۱۰% نیم در هکتار
۲) پروپیکنازول(تیلت) EC ۲۵% نیم در هکتار
۳) تبوکونازول(فولیکور) EW ۲۵% یک لیتر در هکتار
۴) فلوتریافول(ایمپکت) SC۱۲.۵% یک لیتر در هکتار
زمانی
که ۸۰% بوته ها به خوشه رفته باشند، سمپاشی انجام شود