زنگ ارسی سیب

زنگ ارسی سیب از مهمترین زنگ های سیب در نواحی شرقی امریکای شمالی است . این بیماری در تمام مناطق سیب کاری که میزبان واسط آن ، یعنی ارس قرمز شرقی ( Juniperus virjiniana ) وجود دارد شایع است .

این زنگ به ارقام حساس سیب خسارت زیادی وارد می کند . و موجب کاهش کیفیت میوه و نیز خزان تقریبا کلی برگها می شود .

نشانه های بیماری

نشانه های زنگ ارسی سیب ابتدا به شکل لکهه های کچک و به رنگ نارنجی – زرد در رویه بالایی برگ ، دمبرگ و میوه بروز می کند . این لکه ها در ارقام حساس سیب به سرعت برزگ می شوند ولی در ارقام نسبتا مقاو ماندازه آن ها محدود باقی می ماند و در پیرامون لکه ها ممکن است هاله ای قرمز یا کلروتیک ایجاد شود .

این لکه ها جوشهای کوچک به رنگ نارنجی – قهوه ای و قطر کمتر از 1 میلی متر – که همان پیکنیوم های قارچ مول د بیماری است ـ تشکیل می شود ککه در نوک آن قطره های نارنجی رنگی ایجاد می شود .

این گونه لکه های زیر برگی ، اسیدیومهای قارچ را که به رنگ تیره اند و ساختاری لوله مانند دارند تشکیل می شود که به آسانی می شکافد و اسپورهای قرمز قهوه ای را رها می سازد .

روی میوه هم ممکن است لکه هایی مشابه لکه های تشکیل شده روی برگ به وجود آیند . لکه های روی میوه سطحی اند و گوشت میوه را تا عمق 1-5 میلی متر به رنگ قهوه ای درایند . روی لکه های میوه بیشتر پیکنیدیوم های قهوه ای بروز می کند اما لکه های مولد اسیدیوم کمتر تشکیل می شوند .

عامل بیماری

عامل بیماری زنگ ارسی سیب Gymnosporangium juniperi-virginianae و از قارچهای رده Basidiomycetes   ، راسته Uredinales   ، و خانواده Pucciniaceae   است . پیکنیدیوم های قارچ کوزه ای شکلند که زیر اپیدرم برگ یا میوه به وجود می ایند . پیکنیدیوسپورها یک سلولی ، تک هسته ای بیضوی ، و بی رنگ قارچ که 3-4 میکرون قطر دارند، روی اسپوروفور طویل تشکیل می شوند .

از پیکنیدیومها ، مایع بی رنگ و غلیظی به رنگ زرد طلایی همرا ه با پیکنیدیوسپور به خارج  تراوش می شود . اسیدیومهای قارچ در سطح زیرین برگ و روی میوه های آلوده تشکیل می شود . سلولهای مولد پریدرم به ابعاد 20×90 میکرون خاکستری اند و موقعی که خیس می شوند می خمند .

اسیدیوسپورها به ابعاد 31-21×24-16 میکرومتر ، به رنگ قهوه ای روشن شاه بلوطی برجستگیها و زگیلهای  ظریف و 8-10 سوراخ دارند.

اسیدیومها هنگام تشکیل شدن استونه ای اند که بعدا در انتهای آنها زائده ها و زبانه های برگشته ای به وجود می آید .

قارچ عامل بیماری ، روی ارس گالهای کروی ، صاف و قهوه ای مایل به سبز ایجاد می کنند که در خلال فقط یک سال از آنها تلیوسپور به وجود می ایند . فتیله های تلیومی که از حفرههای کوچک سطح گالها خارج می شوند و به رنگ قهوه ای روشن و استوانه ای اند .

تلیومها به طول 5-30میلی متر استوانه ای و به رنگ قهوه ای طلایی اند که در انتها باریک می شوند .

تلیوسپور ها به اندازه 65-42×21-15 میکرون ، به رنگ قهوه ای روشن متمایل به زرد یا قهوه ای ، تخم مرغی دوسر تیز هستند و در هر سلول دو سوراخ تندش نزدیک دیواره سلول دارند . پهنای پایه تلیوسپور یکنواخت است .

هر سلول تلیوسپور جوانه می زند و ریسه های کوتاه 4 سلولی (که بازیدیوم نامیده می شوند ) تولید میکند. روی هر سلول بازیدیوم یک استریگمای کوچک نوک تیز به وجود می آید و روی آن یک بازیدیوسپور به ابعاد 10-20×10-5 تشکیل می شود . بنابریان روی هر تیوسپور 8 بازیدیوسپور وجود دارد .

چرخه بیماری و اپیدمولوژی

از گالهایی که بر اثر Gymnosporangium juniperi-virginianae روی درخت ارس قرمز شرقی تشکیل یم شود به هنگام بارندگی های بهاری تلیوم های شاخ مانندی به وجود می اید . در مواقع بارانی ، تلیومهای متورم وژله مانند و بعد از آن خشک می شوند و به شکل نخ و به رنگ قهوه تیره در می آیند . ر خلال فصل بهار ، متورم و خشک شدن تلیوم ها ممکن است 8-10بار تکرار شود .

تلیوم ها محتوی تلیوسپور های دو سلولی است ، بعضی از آنها در خلال هر بارندگی بر اثر متورم شدن به خارج می یزند و این عمل تا تهی شدن تلیومه ا ادامه می یابد .

در مواقع بارانی تلیوسپورها جوانه می زنند و بازیدیوسپور تولید می کنند . بازیدیوسپور ها در دمای بهینه (11-25 درجه) در خلال 4 ساعت و در دمای 7-11 درجه در خلال 5-7 ساعت جوانه می زنند .

 بازیدیوسپور ها بعد از تشکیل شدن بلافاصله با فشار در هوا پخش و با باد تا فاصله 1 کیلومتر نیز جابه جا می شوند . بازیدیوسپورهایی که روی بافت های جوان سیب بنشینند در صورتی که به مدت کافی لایه ای از آب روی بافت های آلوده باشد عفونت ایجاد می کند برگهای سیب جوان که 4-8 روزاز باز شدن آنها گذشته باشد به عفونت حساس ترند.

یک تا دو هفته بعد از وقوع عفونت ، پیکنیدیومهای قهوه ای – نارنجی که محتوی پیکنیدیوسپور است بر رویه بالایی برگ یا در سطح میوه تشکیل می شود .

یک تا دو ماه بعد از پیکنیدیومها و احتمالا بعد از وقوع آمیزش سیتوپلاسمی بین پیکنیدیوم ها با تیپ جنسی متفاوت ، اسیدیومها در سطح زیرین برگ و یا روی میوه ظاهر می شوند اسیدیوسپورها در اواخر تابستان وقتی هوا خشک است آزاد می شوند .

اسیدیوسپورها یی که روی شاخه های جوان درختان ارس می افتد ممکن است جوانه زنند و عفونت ایجاد کنند. در سال دوم روی شاخههای ارس گالهای رسیده تشکیل و بدین ترتیب چرخه بیماری کامل می شود

مبارزه

با سمپاشی و استفاده از قارچکش ها از جمله دی تیو کارباماتها و ترکیبات بازدارنده بیوسنتز ارگسترول یم توان با آن مبارزه کرد و باغداران به طور سنتی از مرحله صورتی شده نوک غنچه ها تا 30روز بعد از ریزش گلبرگ ها درختان سیب را سمپاشی می کنند.سمپاشی اگر به موقع وو هنگام بروز عفونت باشد از مواد شیمیایی استفاده بهتر یشده از دفعات سمپاشی نیز کاسته می شود .

قطع درختان ارس نزدیک باغ می تواند فشار بیماری را کاهش دهد ولی ازبین بردن کامل بیماری مشکل است زیرا بازیدیوسپور ها با باد منتشر می شوند .

حساسیت ارقام مختلف سیب نسبت به این قارچ متفاوت است . ارقام مقاوم مانند دلیشز ، لیبرتی ، مکین تاش ، پریسیلا ، و تایدمنزارلی ورسیتر را م یتوان بون سمپاشی پرورش داد .

ارقام حساس عبارتند از : گلدن دلیشز ، جوناتان ، بریما ، روم بیوتی ، تونتی اونس ، و پورک امپریال