نام علمی :
Mimosa pudica L
خانواده: Leguminosae
مشخصات گیاه:
گیاهی است چند ساله با ساقه های چوبی تیغ
دار که بلندی آن 50 تا 60 سانتی متر است.
برگهای آن مرکب و هر گروه 3 تا 4
برگ مرکب از یک نقطه خارج شده و از آن نقطه با دمبرگ بلندی به ساقه اصلی
وصل می شود. هر برگ مرکب دارای 24 تا 40 جفت برگچه باریک و دراز است و به
این ترتیب هر برگ مرکب را به صورت پر طیور در می آورد و چون به محض تماس
دست ، برگها به سمت پایین خم شده و با دمبرگ به طرف ساقه جمع می شوند، آن
را گیاه حساس می نامند. این گیاه بومی برزیل است و در ایران از نظر زیبایی
در گلخانه ها کشت می شود.
ترکیبات شیمیایی:
از نظر ترکیبات شیمیایی در عصاره برگهای آن ماده ای شبیه به آدرنالین یافت می شود، به علاوه در گیاه آلکالوئید میموزین مشخص شده است.
خواص و کاربرد:
جوشانده ریشه این گیاه در رفع ناراحتی های
وجود سنگ در بدن اثر مفید دارد. از برگها و ریشه آن در موارد بواسیر و
فیستولا استفاده می شود. برگهای له شده آن را به صورت خمیر روی بیضه های
آب آورده می اندازند. به علاوه برگها و ساقه های له شده آن برای محل
گزیدگی عقرب به کار میرود. در برخی منابع برای ریشه آن اثر تقویت نیروی
جنسی قایل هستند.
در گزارش بررسی های دیگری آمده است که دم
کرده برگهای گیاه حساس ، تلخ و تونیک است [کرووست و پتلو]. دم کرده غلیظ
آن ممکن است مسمومیت ایجاد کرده و موجب ریزش موها گردد[فوکود]. در شبه
جزیره مالایا و اندونزی مرسوم است همان طور که این گیاه با کمترین تماسی
به اصطلاح می خوابد، برای استفاده از این خاصیت سرشاخه های برگدار جوان آن
را زیر تشک کودکان نا آرام می گذارند و به علاوه بچه را در جوشانده برگهای
آن حمام کرده روی تشک آن می خوابانند، خواب آرم و راحتی برای بچه می آورد.
برگهای له شده آن به صورت ضماد بر روی ورم ها می گذارند[ برکیل و هانیف].
در فیلیپین برگهای له شده آن با روغنی نظیر روغن کنجد یا زیتون مخلوط کرده
و به صورت ضماد در محل فتق می گذارند که برای معالجه فتق مفید است[سولیت].
از ریشه گیاه به عنوان مدر و برای معالجه اسهال خونی و در موارد عادت
ماهیانه دردناک می خورند[ گررو و کوئی زمبینگ]. جوشانده سرشاخه های برگ
دار گیاه برای تسکین آسم مصرف می شود[ گررو].