بیماری ناخنک :
عامل بیماری : قارچ Claviceps purpurea
بیماری ناخُنک(سگاله)، بیماری چاودار:در غلات سمی به نام ارگوتین تولید می‌کند که علاوه بر انسان به حیوانات نیز آسیب می‌رساند.
قارچ عامل بیماری ناخنک غلات یا ارگوت دارای نام علمی Claviceps purpurea است و در سراسر جهان بر روی گندم، جو، چاودار، یولاف، ارزن و بسیاری از گندمیان زراعی و وحشی این بیماری را ایجاد می‌کند .
درصد ابتلا به این بیماری در گیاهانی که در زمان گلدهی، گل برای مدت طولانی تری باز می‌ماند، بیشتر است و گاهی خساراتی تا حدود ۱۰ درصد در گندم و ۵ درصد در چاودار ایجاد می‌کند و شدت بیماری بر محصول جو کمتر است.
انتقال
علائم اولیه بیماری در مراحل گلدهی گیاه به صورت قطرات مترشحه زردرنگ چسبناک روی گلهای آلوده دیده می‌شود. این مرحله از بیماری به شبنم عسلی معروف است، این مایع حاوی قند بوده و جلب کننده حشرات می‌باشد و با چسبیدن بدن حشرات با قارچ‌های موجود در عسلک، این بیماری به گیاهان سالم منتقل می‌شود. باران نیز در انتقال عامل بیماری بسیار موثر شناخته شده‌است.
در مراحل بعدی بیماری، مایع چسبناک و زردرنگ به توده قارچی سخت و شاخی به رنگ بنفش تیره تبدیل می‌شود که این توده حاوی ماده‌ای سمی بنام ارگوتین است که در انسان و حیوان باعث ارگوتیسم می‌شود و تغذیه از آن برای انسان و دام خطرناک بوده و عوارض عصبی، فساد بافت‌ها و سقط جنین در دامهایی که از غلات آلوده تغذیه می‌کنند را به همراه دارد